Popularne artykuły
#28 Badania suplementów – Apollo’s Hegemony Ultra Fish Oil 
2 tygodnie ago 3 min read  
Dawkowanie PQQ – jakie dawki są bezpieczne? 
2 tygodnie ago 3 min read  
Cynk a odporność – jakie są zależności? 
4 tygodnie ago 4 min read  
Magnez a skóra – jakie są zależności? 
1 miesiąc ago 5 min read  
Kurkumina a choroby nowotworowe – jakie są zależności? 
1 miesiąc ago 5 min read  
Tyrozyna a wydajność fizyczna – jakie są zależności? 
2 miesiące ago 4 min read  

A trzeba było spać! – czyli dlaczego sen jest tak ważny
Healthy Lifestyle

A trzeba było spać! – czyli dlaczego sen jest tak ważny 

Emilia Roenig, 4 lata ago 0 18 min read 460  

Nocny odpoczynek jest traktowany przez część osób jako sens egzystencji, inni zaś uważają go za zbędną konieczność.  Bez względu na opinie, sen jest jednym z istotniejszych elementów życia człowieka, a jego deficyt wpływa na elementarne przemiany fizjologiczne. Niestety często nie mamy czasu lub warunków na prawidłowy odpoczynek. Mogłoby się wydawać, że znaleźliśmy antidotum na brak snu – odsypianie w dni wolne. Czy jednak taka praktyka rzeczywiście coś zmienia?

Wyśpię się później

Prawie połowę życia spędzamy na snuciu marzeń sennych. Mówi się, że osoby dorosłe potrzebują minimum 7 godzin snu, aby zachować zdrowie18,19. Sen umożliwia regenerację psychofizyczną np. konsolidację pamięci, wzmacnianie koncentracji i kreatywności. Poza tym sen reguluje gospodarkę neuronalną, energetyczną i hormonalną .

Dane Amerykańskie wskazują, że aż 65% dorosłej społeczności amerykańskiej śpi zbyt krótko. Połowa z nich oddaje się w objęcia Morfeusza na mniej niż 7 godzin na dobę, a druga połowa nie przesypia nawet sześciu godzin! Wśród grup społecznych bądź zawodowych te wartości będą się od siebie nieco różnic. Determinantem długości snu może być przecież wykonywany zawód.

Na przykład prawie 50% amerykańskich wojskowych śpi zwyczajowo maksymalnie 5 godzin na dobę 20-23. W polskim społeczeństwie, nie trudno zauważyć podobne zjawiska.

Istnieje przekonanie, że ograniczanie snu nie ma żadnego wpływu na zdrowie, o ile występuje naprzemiennie z dosypianiem. Wiele osób uzupełnia powstały w ciągu tygodnia deficyt snu, podczas dni wolnych np. w weekend 24,25.

Czy jednak wiedząc, że brak snu prowadzi do patologii w układach ciała, możemy uznać stosowanie naprzemiennych faz niedosypiania i nadmiaru snu za bezpieczne?

Brak snu a zdrowie

Deprywacja snu ma znaczenie dla procesów fizjologicznych np. utrudnia przemiany metaboliczne, prowadzi do zwiększenia poboru pokarmu (energii), osłabia odpowiedź insulinową 6-17. Zaburzenia snu są skorelowane z otyłością i cukrzycą, które z kolei są jednymi z chorób, uznanych za główne przyczyny zgonów 1-5.

Jak wspomniano wyżej, brak snu wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Zastanawiano się jednak, czy nadmiar odpoczynku nocnego podczas weekendów może zredukować niekorzystne zmiany powodowane jego notorycznym brakiem w tygodniu.

Wcześniejszymi badaniami objęto wyłącznie mężczyzn, którzy  prowadzili styl życia związany z niedosypianiem w tygodniu. Ci mężczyźni stosowali również metodę przedłużonego snu w dni mniej aktywne 26-32.

Niestety nie udało się uzyskać jednoznacznych odpowiedzi na temat korzyści z dosypiania. Ostatnio, w 2019 roku ukazały się wyniki innego badania, które dotyczyły zarówno kobiet jak i mężczyzn.

Grupę kontrolną w najnowszej publikacji stanowiło 8 osób, które spały prawidłowo po 9 godzin, następna 14-osobowa grupa składała się z osób śpiących po 5 godzin, a ostatnia obejmowała 14-osobową grupę badanych, którzy odsypiali (niedobory snu powstałe w dni robocze uzupełniali podczas weekendów).

Celem pracy było określenie różnic pomiędzy przewlekłą deprywacją snu (grupa 2), a niedoborem snu występującym na przemian z odsypianiem (grupa 3). W badaniach uwzględniono wpływ tych odmiennych stylów snu, na wrażliwość insulinową, spożycie energii, masę ciała i rytm okołodobowy wyrażony wydzielaniem melatoniny.

SWA i melatonina

Podczas snu pojawiają się cztery cyklicznie występujące fazy, które dotyczą dwóch rodzajów snu: NREM i REM. Etapy różnią się szybkością ruchów gałek ocznych i aktywnością mózgu, która wyraża się występowaniem fal o odmiennej częstotliwości: alfa, beta, theta lub gamma. Długość fal może ulegać skracaniu lub wydłużaniu, a ilość przebytych cykli snu jest zależna od czasu spania.

Pojęcie SWA, czyli Slow Wave Activity jest miarą jakości snu, zwaną aktywnością fali wolnej. SWA jest związane z przejściem w fazę snu głębokiego, wyrażaną głównie przez fale mózgowe delta o amplitudzie przekraczającej 75 μV (częstotliwość w przedziale 0.7-4.5 Hz).

SWA oznaczane jest podczas badania EEG, czyli tzw. elektroencefalografii, pozwalającej na zaobserwowanie bioelektrycznej czynności mózgu. Powolne fale mózgowe przyczyniają się do utrzymania ciągłości snu. Są one szczególnie silne  w obszarach czołowych i obszarach mózgu, które były bardzo aktywne w ciągu dnia 33.

Część badań prowadzi do konkluzji, że powolne fale mózgowe w czasie snu pojawiają się rzadziej u osób stosujących drzemki w ciągu dnia, a częściej u osób odsypiających 33,34.

Nasilenie występowania SWA nie jest jednak wystarczająco jasne. Kilka badań sugeruje wzrost lub spadek częstości SWA, a w niektórych obserwacjach nie wykazano żadnych zmian SWA podczas odsypiania po długiej deprywacji snu 35-40.

W badaniu z 2019 roku wykazano, że SWA jest znacznie uboższe u osób śpiących krótko. Grupa śpiąca po 5 godzin i stosująca naprzemienny sen miała tak samo niską wartość SWA. Chociaż ilość powolnych fal wzrastała podczas pierwszego dnia odsypiania, to następnego dnia wracała do wartości deficytowej.

Oznacza to, że odsypianie nie było wystarczająco korzystne w celu redukowania deficytu fal, powstałego w pozostałe dni. Nie jesteśmy więc w stanie szybko odespać notorycznych braków snu, co przekłada się na niepełną regenerację mózgu. Gorzej jest z fazami snu i czuwania.

W celu określenia zmian faz okołodobowych (sen-czuwanie) oznaczano melatoninę 41. Jest to hormon snu, który wydziela się w warunkach braku światła, jako impuls do rozpoczęcia odpoczynku nocnego. Osoby, które spią po 9 godzin mają regularne pory wydzielania melatoniny, co wpływa na moment kładzenia się spać i  pobudki 42.

Osoby badane, które spały po 5 godzin, miały opóźniony czas wydzielania melatoniny, co sprawiało, że później się kładły. Miały również krótszy okres produkcji melatoniny, co z kolei prowadziło do wcześniejszego przebudzania.

Osoby, które spały za mało w ciągu tygodnia, kładły się około 1-2 godziny później niż grupa kontrolna, a wstawały w dni ‘dosypiające’ średnio o 4 godziny później.

Wśród osób, które dosypiają w weekendy, zaburzenia wydzielania melatoniny są niemalże tak silne jak wśród osób, które śpią bardzo krótko w tygodniu i nie dosypiają. Oznacza to, że przedłużony weekendowy sen tak na prawdę nie pomaga uzyskać równowagi w fazach snu i czuwania.

Co więcej przedłużenie długości snu w weekendy powoduje fizjologiczne przesunięcie (opóźnienie) momentu pobudki. Prowadzi to do wymuszonego budzenia się w poniedziałek rano, kiedy faza snu w rzeczywistości jeszcze się nie skończyła 42-44.

Napad na lodówkę

Niedobór snu prowadzi do wzrostu masy ciała, poprzez brak kontroli apetytu i większe spożycie energii. Drobne fluktuacje w wielkości poboru energii lub doborze makroskładników u osób śpiących prawidłową ilość godzin są całkowicie normalne. Brak snu prowadzi do znacznie istotniejszych zmian.

Wykazano, że osoby, które spały po 5 godzin zwiększyły spożycie białka, tłuszczu i węglowodanów, a także więcej podjadały i w konsekwencji tyły 56,57. Pomimo faktu, że osoby odsypiające, podczas weekendu jadły normalnie, to w tygodniu nadrabiały powstały deficyt, co prowadziło do równie niekorzystnych zmian, co w grupie notorycznie niewyspanej 31,46,47.

Zwiększony pobór energii jest prawdopodobnie związany z przedłużoną fazą czuwania, wymuszoną podczas deprywacji snu 4,17. Poza tym powszechnie znana kwestia wieczornego podjadania 48-54 była częstsza u osób niewyspanych i rosła z niecałych 200 kcal do prawie 800 kcal.

Ponadto brak snu pogorszył wrażliwość tkanek na glukozę i insulinę, niezależnie czy była to grupa stosująca przedłużony sen w weekendy czy nie 2, 6-16. Jednoczesny przyrost masy ciała pogłębiał problem zaniku wrażliwości insulinowej 27.

Podsumowując, nie tylko ilość spożytej energii wzrosła u osób z notorycznym brakiem snu, ale również zmieniła się pora spożywania żywności i zwiększyła się częstotliwość podjadania60-63. Poza tym pojawiły się zaburzenia metaboliczne, osłabienie tkankowej wrażliwości na insulinę, a tym samym spore ryzyko wystąpienia  cukrzycy, niealkoholowego stłuszczenia wątroby i otyłości 58,59, 64,65.

Pokochaj sen

Zgodnie z wynikami badań, unikanie snu jest związane z niewystarczającą regeneracją układu nerwowego, zachwianiem równowagi hormonalnej i metabolicznej, cukrzycą, otyłością, insulinoopornością, zaburzeniami faz okołodobowych itp.

Ryzyko tych nieprawidłowości nie jest zmniejszone podczas stosowania przedłużonego snu. Odsypianie nie stanowi więc ratunku. Najzdrowszym, skutecznym rozwiązaniem jest  przesypianie około 7-9 godzin w nocy.

Jak poradzić sobie z bezsennością? Przeczytaj o kava kava!

Bibliografia
  1. Afshin, A., Forouzanfar, M.H., Reitsma, M.B., Sur, P., Estep, K., Lee, A., Marczak, L., Mokdad, A.H., Moradi-Lakeh, M., Naghavi, M., et al.; GBD 2015 Obesity Collaborators (2017). Health effects of overweight and obesity in 195 countries over 25 years. N. Engl. J. Med. 377, 13–27.
  2. Depner, C.M., Stothard, E.R., and Wright, K.P., Jr. (2014). Metabolic consequences of sleep and circadian disorders. Curr. Diab. Rep. 14, 507.
  3. Arble, D.M., Bass, J., Behn, C.D., Butler, M.P., Challet, E., Czeisler, C.,

Depner, C.M., Elmquist, J., Franken, P., Grandner, M.A., et al. (2015). Impact of sleep and circadian disruption on energy balance and diabetes: a summary of workshop discussions. Sleep 38, 1849–1860.

  1. McHill, A.W., and Wright, K.P., Jr. (2017). Role of sleep and circadian disruption on energy expenditure and in metabolic predisposition to human obesity and metabolic disease. Obes. Rev. 18 (Suppl 1 ), 15–24.
  2. Cappuccio, F.P., D’Elia, L., Strazzullo, P., and Miller, M.A. (2010). Quantity and quality of sleep and incidence of type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis. Diabetes Care 33, 414–420.
  3. Spiegel, K., Leproult, R., and Van Cauter, E. (1999). Impact of sleep debt

on metabolic and endocrine function. Lancet 354, 1435–1439.

  1. Buxton, O.M., Pavlova, M., Reid, E.W., Wang, W., Simonson, D.C., and

Adler, G.K. (2010). Sleep restriction for 1 week reduces insulin sensitivity in healthy men. Diabetes 59, 2126–2133.

  1. Nedeltcheva, A.V., Kessler, L., Imperial, J., and Penev, P.D. (2009). Exposure to recurrent sleep restriction in the setting of high caloric intake and physical inactivity results in increased insulin resistance and reduced glucose tolerance. J. Clin. Endocrinol. Metab. 94, 3242–3250.
  2. Reynolds, A.C., Dorrian, J., Liu, P.Y., Van Dongen, H.P., Wittert, G.A., Harmer, L.J., and Banks, S. (2012). Impact of five nights of sleep restriction on glucose metabolism, leptin and testosterone in young adult men. PloS ONE 7, e41218.
  3. Leproult, R., Holmback, U., and Van Cauter, E. (2014). Circadian misalign- € ment augments markers of insulin resistance and inflammation, independently of sleep loss. Diabetes 63, 1860–1869.
  4. Broussard, J.L., Ehrmann, D.A., Van Cauter, E., Tasali, E., and Brady, M.J. (2012). Impaired insulin signaling in human adipocytes after experimental sleep restriction: a randomized, crossover study. Ann. Intern. Med. 157, 549–557.
  5. Eckel, R.H., Depner, C.M., Perreault, L., Markwald, R.R., Smith, M.R., McHill, A.W., Higgins, J., Melanson, E.L., and Wright, K.P., Jr. (2015). Morning circadian misalignment during short sleep duration impacts insulin sensitivity. Curr. Biol. 25, 3004–3010.
  6. Donga, E., van Dijk, M., van Dijk, J.G., Biermasz, N.R., Lammers, G.J., van Kralingen, K.W., Corssmit, E.P., and Romijn, J.A. (2010). A single night of partial sleep deprivation induces insulin resistance in multiple metabolic pathways in healthy subjects. J. Clin. Endocrinol. Metab. 95, 2963–2968.
  7. Rao, M.N., Neylan, T.C., Grunfeld, C., Mulligan, K., Schambelan, M., and Schwarz, J.M. (2015). Subchronic sleep restriction causes tissue-specific insulin resistance. J. Clin. Endocrinol. Metab. 100, 1664–1671.
  8. Robertson, M.D., Russell-Jones, D., Umpleby, A.M., and Dijk, D.J. (2013). Effects of three weeks of mild sleep restriction implemented in the home environment on multiple metabolic and endocrine markers in healthy young men. Metabolism 62, 204–211.
  9. Broussard, J.L., Chapotot, F., Abraham, V., Day, A., Delebecque, F., Whitmore, H.R., and Tasali, E. (2015). Sleep restriction increases free fatty acids in healthy men. Diabetologia 58, 791–798.
  10. Markwald, R.R., Melanson, E.L., Smith, M.R., Higgins, J., Perreault, L.,

Eckel, R.H., and Wright, K.P., Jr. (2013). Impact of insufficient sleep on total daily energy expenditure,food intake, and weight gain. Proc. Natl. Acad. Sci. USA 110, 5695–5700.

  1. Watson, N.F., Badr, M.S., Belenky, G., Bliwise, D.L., Buxton, O.M., Buysse, D., Dinges, D.F., Gangwisch, J., Grandner, M.A., Kushida, C., et al. (2015). Recommended amount of sleep for a healthy adult: a joint consensus statement of the American Academy of Sleep Medicine and Sleep Research Society. Sleep 38, 843–844.
  2. Watson, N.F., Badr, M.S., Belenky, G., Bliwise, D.L., Buxton, O.M., Buysse, D., Dinges, D.F., Gangwisch, J., Grandner, M.A., Kushida, C., et al.; Consensus Conference Panel; Non-Participating Observers; American Academy of Sleep Medicine Staff (2015). Recommended amount of sleep for a healthy adult: a joint consensus statement of the American Academy of Sleep Medicine and Sleep Research Society. J. Clin. Sleep Med. 11, 591–592.
  3. Centers for Disease Control and Prevention. (2014). Short Sleep Duration Among US Adults. https://www.cdc.gov/sleep/data_statistics.html.
  4. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) (2011). Effect of short sleep duration on daily activities–United States, 2005-2008. MMWR Morb. Mortal. Wkly. Rep. 60, 239–242.
  5. Ford, E.S., Cunningham, T.J., and Croft, J.B. (2015). Trends in self-reported sleep duration among US adults from 1985 to 2012. Sleep 38, 829–832.
  6. Mysliwiec, V., McGraw, L., Pierce, R., Smith, P., Trapp, B., and Roth, B.J.

(2013). Sleep disorders and associated medical comorbidities in active duty military personnel. Sleep 36, 167–174.

  1. National Sleep Foundation (2015). Sleep in America Poll. https://www. sleepfoundation.org/sleep-polls-data/sleep-in-america-poll/2015-sleepand-pain.
  2. Tsui, Y.Y., and Wing, Y.K. (2009). A study on the sleep patterns and problems of university business students in Hong Kong. J. Am. Coll. Health 58, 167–176.
  3. Simpson, N.S., Diolombi, M., Scott-Sutherland, J., Yang, H., Bhatt, V., Gautam, S., Mullington, J., and Haack, M. (2016). Repeating patterns of sleep restriction and recovery: do we get used to it? Brain Behav. Immun. 58, 142–151.
  4. Broussard, J.L., Wroblewski, K., Kilkus, J.M., and Tasali, E. (2016). Two nights of recovery sleep reverses the effects of short-term sleep restriction on diabetes risk. Diabetes Care 39, e40–e41.
  5. Pejovic, S., Basta, M., Vgontzas, A.N., Kritikou, I., Shaffer, M.L., Tsaoussoglou, M., Stiffler, D., Stefanakis, Z., Bixler, E.O., and Chrousos, G.P. (2013). Effects of recovery sleep after one work week of mild sleep restriction on interleukin-6 and cortisol secretion and daytime sleepiness and performance. Am. J. Physiol. Endocrinol. Metab. 305, E890–E896.
  6. van Leeuwen, W.M.A., Sallinen, M., Virkkala, J., Lindholm, H., Hirvonen, A., Hublin, C., Porkka-Heiskanen, T., and Harm€ a, M. (2018). € Physiological and autonomic stress responses after prolonged sleep restriction and subsequent recovery sleep in healthy young men. Sleep Biol. Rhythms 16, 45–54.
  7. Killick, R., Hoyos, C.M., Melehan, K.L., Dungan, G.C., 2nd, Poh, J., and Liu, P.Y. (2015). Metabolic and hormonal effects of ‘catch-up’ sleep in men with chronic, repetitive, lifestyle-driven sleep restriction. Clin. Endocrinol. (Oxf.) 83, 498–507.
  8. Brondel, L., Romer, M.A., Nougues, P.M., Touyarou, P., and Davenne, D. 2010). Acute partial sleep deprivation increases food intake in healthy men. Am. J. Clin. Nutr. 91, 1550–1559.
  9. Benedict, C., Hallschmid, M., Lassen, A., Mahnke, C., Schultes, B., Schio¨ th, H.B., Born, J., and Lange, T. (2011). Acute sleep deprivation reduces energy expenditure in healthy men. Am. J. Clin. Nutr. 93, 1229– 1236.
  10. Dijk, D.J. (2009). Regulation and functional correlates of slow wave sleep.J. Clin. Sleep Med. 5 (Suppl 2 ), S6–S15.
  11. Borbely, A.A. (1982). A two process model of sleep regulation. Hum.Neurobiol. 1, 195–204.
  12. Akerstedt, T., Kecklund, G., Ingre, M., Lekander, M., and Axelsson, J.(2009). Sleep homeostasis during repeated sleep restriction and recovery:support from EEG dynamics. Sleep 32, 217–222.
  13. Brunner, D.P., Dijk, D.J., and Borbely, A.A. (1993). Repeated partial sleep

deprivation progressively changes in EEG during sleep and wakefulness.Sleep 16, 100–113.

  1. Plante, D.T., Goldstein, M.R., Cook, J.D., Smith, R., Riedner, B.A.,Rumble, M.E., Jelenchick, L., Roth, A., Tononi, G., Benca, R.M., andPeterson, M.J. (2016). Effects of partial sleep deprivation on slow wavesduring non-rapid eye movement sleep: a high density EEG investigation.Clin. Neurophysiol. 127, 1436–1444.
  2. Banks, S., Van Dongen, H.P., Maislin, G., and Dinges, D.F. (2010).Neurobehavioral dynamics following chronic sleep restriction: doseresponse effects of one night for recovery. Sleep 33, 10131026.
  3. Van Dongen, H.P.A., Maislin, G., Mullington, J.M., and Dinges, D.F. (2003).

The cumulative cost of additional wakefulness: dose-response effects onneurobehavioral functions and sleep physiology from chronic sleep restriction and total sleep deprivation. Sleep 26, 117–126.

  1. Belenky, G., Wesensten, N.J., Thorne, D.R., Thomas, M.L., Sing, H.C.,Redmond, D.P., Russo, M.B., and Balkin, T.J. (2003). Patterns of performance degradation and restoration during sleep restriction and subsequent recovery: a sleep dose-response study. J. Sleep Res. 12, 1–12.
  2. Bass, J., and Takahashi, J.S. (2010). Circadian integration of metabolismand energetics. Science 330, 1349–1354.
  3. Wright, K.P., Jr., McHill, A.W., Birks, B.R., Griffin, B.R., Rusterholz, T., andChinoy, E.D. (2013). Entrainment of the human circadian clock to the natural light-dark cycle. Curr. Biol. 23, 1554–1558.
  4. Stothard, E.R., McHill, A.W., Depner, C.M., Birks, B.R., Moehlman, T.M.,Ritchie, H.K., Guzzetti, J.R., Chinoy, E.D., LeBourgeois, M.K., Axelsson,J., and Wright, K.P., Jr. (2017). Circadian entrainment to the naturallight-dark cycle across seasons and the weekend. Curr. Biol. 27, 508–513.
  5. Crowley, S.J., and Carskadon, M.A. (2010). Modifications to weekend recovery sleep delay circadian phase in older adolescents. Chronobiol. Int.27, 1469–1492.
  6. Wittmann, M., Dinich, J., Merrow, M., and Roenneberg, T. (2006). Socialjetlag: misalignment of biological and social time. Chronobiol. Int. 23,497–509.
  7. Spaeth, A.M., Dinges, D.F., and Goel, N. (2013). Effects of experimentalsleep restriction on weight gain, caloric intake, and meal timing in healthyadults. Sleep 36, 981–990.
  8. St-Onge, M.P., Roberts, A.L., Chen, J., Kelleman, M., O’Keeffe, M.,Roychoudhury, A., and Jones, P.J. (2011). Short sleep duration increasesenergy intakes but does not change energy expenditure in normal-weightindividuals. Am. J. Clin. Nutr. 94, 410–416.
  9. Gill, S., and Panda, S. (2015). A smartphone app reveals erratic diurnaleating patterns in humans that can be modulated for health benefits.Cell Metab. 22, 789–798.
  10. Baron, K.G., Reid, K.J., Kern, A.S., and Zee, P.C. (2011). Role of sleeptiming in caloric intake and BMI. Obesity 19, 1374–1381.
  11. Depner, C.M., Melanson, E.L., McHill, A.W., and Wright, K.P., Jr. (2018).Mistimed food intake and sleep alters 24-hour time-of-day patterns ofthe human plasma proteome. Proc. Natl. Acad. Sci. USA 115, E5390–E5399.
  12. McHill, A.W., Phillips, A.J., Czeisler, C.A., Keating, L., Yee, K., Barger, L.K.,Garaulet, M., Scheer, F.A., and Klerman, E.B. (2017). Later circadiantiming of food intake is associated with increased bodyfat. Am. J. Clin.Nutr. 106, 1213–1219.
  13. Chaix, A., Zarrinpar, A., Miu, P., and Panda, S. (2014). Time-restrictedfeeding is a preventative and therapeutic intervention against diversenutritional challenges. Cell Metab. 20, 991–1005.
  14. Hatori, M., Vollmers, C., Zarrinpar, A., DiTacchio, L., Bushong, E.A., Gill,S., Leblanc, M., Chaix, A., Joens, M., Fitzpatrick, J.A., et al. (2012).Time-restricted feeding without reducing caloric intake prevents metabolic diseases in mice fed a high-fat diet. Cell Metab. 15, 848–860.
  15. Arble, D.M., Bass, J., Laposky, A.D., Vitaterna, M.H., and Turek, F.W.(2009). Circadian timing of food intake contributes to weight gain.Obesity (Silver Spring) 17, 2100–2102.
  16. Broussard, J.L., Kilkus, J.M., Delebecque, F., Abraham, V., Day, A.,Whitmore, H.R., and Tasali, E. (2016). Elevated ghrelin predicts food intakeduring experimental sleep restriction. Obesity (Silver Spring) 24, 132–138.
  17. Nedeltcheva, A.V., Kilkus, J.M., Imperial, J., Kasza, K., Schoeller, D.A.,and Penev, P.D. (2009). Sleep curtailment is accompanied by increasedintake of calories from snacks. Am. J. Clin. Nutr. 89, 126–133.
  18. Schmid, S.M., Hallschmid, M., Jauch-Chara, K., Wilms, B., Benedict, C.,Lehnert, H., Born, J., and Schultes, B. (2009). Short-term sleep loss decreases physical activity under free-living conditions butdoes not increasefood intake under time-deprived laboratory conditions in healthy men. Am.
  19. Clin. Nutr. 90, 1476–1482.
  20. Perry, R.J., Samuel, V.T., Petersen, K.F., and Shulman, G.I. (2014). Therole of hepatic lipids in hepatic insulin resistance and type 2 diabetes.Nature 510, 84–91.
  21. Kim, C.W., Yun, K.E., Jung, H.S., Chang, Y., Choi, E.S., Kwon, M.J., Lee,E.H., Woo, E.J., Kim, N.H., Shin, H., and Ryu, S. (2013). Sleep duration andquality in relation to non-alcoholic fatty liver disease in middle-agedworkers and their spouses. J. Hepatol. 59, 351–357.
  22. Damiola, F., Le Minh, N., Preitner, N., Kornmann, B., Fleury-Olela, F., andSchibler, U. (2000). Restricted feeding uncouples circadian oscillators inperipheral tissues from the central pacemaker in the suprachiasmatic nucleus. Genes Dev. 14, 2950–2961.
  23. Stokkan, K.A., Yamazaki, S., Tei, H., Sakaki, Y., and Menaker, M. (2001).Entrainment of the circadian clock in the liver by feeding. Science 291,490–493.
  24. Mohawk, J.A., Green, C.B., and Takahashi, J.S. (2012). Central and peripheral circadian clocks in mammals. Annu. Rev. Neurosci. 35, 445–462.
  25. Ferrell, J.M., and Chiang, J.Y. (2015). Short-term circadian disruption impairs bile acid and lipid homeostasis in mice. Cell. Mol. Gastroenterol.Hepatol. 1, 664–677.
  26. Brager, A.J., Heemstra, L., Bhambra, R., Ehlen, J.C., Esser, K.A., Paul,K.N., and Novak, C.M. (2017). Homeostatic effects of exercise and sleeon metabolic processes in mice with an overexpressed skeletal muscleclock. Biochimie 132, 161–165.
  27. Cedernaes, J., Osler, M.E., Voisin, S., Broman, J.E., Vogel, H., Dickson,S.L., Zierath, J.R., Schio¨ th, H.B., and Benedict, C. (2015). Acute sleeploss induces tissue-specific epigenetic and transcriptional alterations tocircadian clock genes in men. J. Clin. Endocrinol. Metab. 100, E1255–E1261.
  28. de Lauzon, B., Romon, M., Deschamps, V., Lafay, L., Borys, J.M.,Karlsson, J., Ducimetie`re, P., and Charles, M.A.; Fleurbaix Laventie VilleSante Study Group (2004). The three-factor eatingquestionnaire-R18 isable to distinguish among different eating patterns in a general population.
  29. Nutr. 134, 2372–2380.
  30. McHill, A.W., Melanson, E.L., Higgins, J., Connick, E., Moehlman, T.M., Stothard, E.R., and Wright, K.P., Jr. (2014). Impact of circadian misalignment on energy metabolism during simulated nightshift work. Proc. Natl. Acad. Sci. USA 111, 17302–17307.
  31. Gronfier, C., Wright, K.P., Jr., Kronauer, R.E., and Czeisler, C.A. (2007). Entrainment of the human circadian pacemaker to longer-than-24-h days. Proc. Natl. Acad. Sci. USA 104, 9081–9086.
  32. Wright, K.P., Jr., Hughes, R.J., Kronauer, R.E., Dijk, D.J., and Czeisler, C.A. (2001). Intrinsic near-24-h pacemaker period determines limits of circadian entrainment to a weak synchronizer in humans. Proc. Natl. Acad. Sci. USA 98, 14027–14032.
  33. Chinoy, E.D., Frey, D.J., Kaslovsky, D.N., Meyer, F.G., and Wright, K.P., Jr. (2014). Age-related changes in slow wave activity rise time and NREM sleep EEG with and without zolpidem in healthy young and older adults. Sleep Med. 15, 1037–1045.
  34. DeFronzo, R.A., Ferrannini, E., Hendler, R., Felig, P., and Wahren, J1983). Regulation of splanchnic and peripheral glucose uptake by insulin hyperglycemia in man. Diabetes 32, 35–45.
  35. DeFronzo, R.A., Tobin, J.D., and Andres, R. (1979). Glucose clamp technique: a method for quantifying insulin secretion and resistance. Am. J. Physiol. 237, E214–E223.
  36. Bergman, B.C., Howard, D., Schauer, I.E., Maahs, D.M., Snell-Bergeon,J.K., Clement, T.W., Eckel, R.H., Perreault, L., and Rewers, M. (2013).The importance of palmitoleic acid to adipocyte insulin resistance andwhole-body insulin sensitivity in type 1 diabetes. J. Clin. Endocrinol.Metab. 98, E40–E50.
  37. Bergman, B.C., Howard, D., Schauer, I.E., Maahs, D.M., Snell-Bergeon,J.K., Eckel, R.H., Perreault, L., and Rewers, M. (2012). Features of hepaticand skeletal muscle insulin resistance unique to type 1 diabetes. J. Clin.Endocrinol. Metab. 97, 1663–1672.
  38. Wolfe, R. (1992). Radioactive and Stable Isotope Tracers in Biomedicine:Principles and Practice of Kinetic Analysis (Wiley-Liss).
  39. Finegood, D.T., Bergman, R.N., and Vranic, M. (1987). Estimation ofendogenous glucose production during hyperinsulinemic-euglycemicglucose clamps. Comparison of unlabeled and labeled exogenous glucose infusates. Diabetes 36, 914–924. 
Poprzedni

Kava Kava - skuteczny sposób na obniżenie stresu?

Następny

Kava Kava - remedium na bezsenność?

Powiązane artykuły

Dodaj komentarz

Wymagane pola są zaznaczone *