Popularne artykuły

Jak zwiększyć poziom testosteronu- rzetelny przegląd suplementów
testosteron, niski poziom testosteronu,
Suplementacja

Jak zwiększyć poziom testosteronu- rzetelny przegląd suplementów 

Niedobór testosteronu u mężczyzn związany jest z szeregiem objawów klinicznych i chorób takich jak depresja, otyłość, cukrzyca czy choroby sercowo- naczyniowe. Nie każdy mężczyzna jednak ma wskazania do terapii zastępczej testosteronem, ponadto część mężczyzn nie chce lub boi się podjąć hormonalnej terapii zastępczej w związku z czym szuka alternatywnych metod do zwiększenia naturalnej produkcji testosteronu. Wokół tematu narosło wiele mitów i czytając w internecie artykuły o milionie suplementów, które MIAŁYBY wspomóc produkcję testosteronu właściwie ciężko jest wywnioskować, który z nich NAPRAWDĘ działa.

Pokusiłam się więc o przegląd fachowej literatury, aby sprawdzić czy dysponujemy wystarczającą ilością dowodów, aby polecić ten a nie inny środek. Analizując różne środki (ku mojemu zdziwieniu) stwierdzam, że substancje pochodzenia roślinnego nie są wymysłem naturopatów; część z nich ma rzeczywiście udowodnione działanie i nawet mi, jako lekarzowi ciężko polemizować z badaniami. Oczywiście badanie badaniu nierówne - badanie na 20 osobach ciężko jest nazwać wiarygodnym niemniej jednak warto i je wziąć pod lupę. W analizie uwzględniłam wyłącznie badania na ludziach. Poniżej znajduje się zestawienie na podstawie badań z dostępnych baz danych w którym zawarte są informacje w jakich dawkach podawano dany środek, jak długo, jak duża była grupa włączona do badania oraz czy zaobserwowane istotny statystycznie wzrost poziomu testosteronu we krwi (omówienie pod tabelą).

 

Substancja

 

Ilość badań

 

Dawka i okres podawania

 

Ilość uczestników w badaniu

 

Podniesienie poziomu T istotne statystycznie

 

Bibliografia

Żeń-szeń malezyjski (tongkat ali) 4 400mg przez 5 tyg 25 TAK 1
200mg przez 4 tyg 63 TAK 2
200mg przez 4 tyg 76 TAK 3
300mg przez 12 tyg 109 NIE 4
Epimedium 1 Brak danych 1 TAK 5
Palma sabałowa 3 2x160mg przez rok 225 NIE 6
2x80mg przez 1 tydzień 32 TAK 7
800mg i 1200mg przez 14 dni 20  

TAK

 

8

Bor 3 3mg przez 119 dni 12 TAK  9
10mg przez 7 dni 8 TAK 10
2,5mg przez 7 tygodni 19 NIE 11
Korzeń pokrzywy 2 3x120mg przez 6 miesiące 558 NIE 12
300-600mg przez 4 miesiące 40 NIE 13
Sproszkowany korzeń maca 6 3,5g przez 6 miesięcy 16 NIE 14

 

2,4g przez 6 miesięcy 50 NIE 15
1,5g lub 3g przez 12 miesięcy 57 NIE 16
1,5g lub 3g przez 12 miesięcy 56 NIE 17
1,5g lub 3g przez 4 miesiące 9 NIE 18

 

1,5g  przez 12 tygodni 45 TAK 19
Ashwagandha 5 5g przez 3 miesiące 75 TAK 20
5g przez 3 miesiące 180 TAK 21
2x300mg przez 8 tygodni 57 TAK 22
5g przez 3 miesiące 60 TAK 23
675 mg 3 dawkach dzielonych przez 90 dni 46 TAK 24
Kozieradka pospolita 7 600mg przez 6 tyg 60 NIE 25
500mg przez 8 tyg 45 NIE 26
500mg przez 8 tyg 49 TAK 27
500mg przez 12 tyg 50 TAK 28
2x300mg przez 8 tyg 60 TAK 29
600mg przez 12tyg 120 TAK 30
2x200mg przez 8 tyg 88 TAK 31
Diindolilometan (DIM) 1 2x225mg przez 14 dni 28 TAK 32
Shilajt 2

2x250mg przez 90 dni

96

TAK 33

 

200mg przez 90 dni 60 TAK 34

Zestawienie to dotyczy tylko poziomu testosteronu jednak warto pamiętać, że na  mechanizmy sterujące potencją, samopoczuciem czy wynikami w sporcie wpływa wiele innych czynników. U osób z prawidłowym poziomem testosteronu obserwuje się często obniżone samopoczucie i libido. Z drugiej strony przeanalizowane substancje mają udowodnione szersze działanie niż tylko zwiększanie poziomu testosteronu. Poza suplementami, które porównałam w powyższym zestawieniu na rynku dostępnych jest znacznie więcej, działanie na daną osobę to jednak kwestia mocno indywidualna.

Na podstawie powyższego przeglądu literatury można stwierdzić, że w TOP 3 najlepszych suplementów o udowodnionej skuteczności są:

  1. Żeń-szeń malezyjski (Eurycoma, Tongkat). Eurypeptyd zawarty w roślinie pobudza przemianę pregnenolonu i 17-OH-pregnenolonu do DHEA. Badania sugerują, że hamuje działanie fosfodiesterazy i aromatazy oraz podnosi stężenie LH i FSH.
  2. Ashwagandha – dość popularny adaptogen, który najczęściej wykorzystuje się celem poprawy jakości snu czy poprawy nastroju, jednak powoduje wzrost stężenia testosteronu poprzez pobudzenie wydzielania
  3. Kozieradka pospolita – oprócz pozytywnego wpływu na gospodarkę węglowodanową stymuluje wytwarzanie LH i FSH.

Co ciekawe, palma sabałowa czy Shilajt, które są często zalecane w protokołach PCT nie mają aż tak spektakularnego potwierdzenia w badaniach naukowych, pomimo, iż istnieje kilka badań, które rzeczywiście wskazują na ich skuteczność.

Niewiele osób wie też, że zgodnie z wytycznymi medycznymi leczeniem pierwszego rzuty w przypadku niedoboru testosteronu jest nie testosteron, ale leki taki Clomifen, gonadotropina kosmówkowa (HCG), mesterolon (apteczny Proviron), które działając na przysadkę powodują zwiększenie produkcji testosteronu bez zablokowania osi podwzgórze- przysadka- nadnercza. Wydaje się, że przyczyną ich małej popularności w sporcie jest fakt, że nie znajdują one zastosowania w dopingu, ponieważ nie podnoszą poziomu testosteronu na tyle, aby osiągnąć spektakularne wyniki, w związku z czym panowie wolą tradycyjną terapię z testosteronem jako środku, który da im szybkie efekty. Ponadto leki te nie u wszystkich mężczyzn spowodują znaczące zwiększenie testosteronu, jednak niuanse związane ze wskazaniami lub protokołami ich wykorzystania to już wyższa szkoła jazdy, która wymaga indywidualnego podejścia do pacjenta, dlatego nie będę omawiać tej kwestii w tym artykule.

Nasuwa się pytanie: komu właściwie zależeć może na podniesieniu poziomu testosteronu naturalnie zamiast po prostu poddać się terapii hormonalnej? Największą korzyść odniosą tutaj mężczyźni, którzy chcąc zakończyć swoją przygodę z testosteronem planują odblokować czynność przysadki. Tutaj zastosowanie mają przede wszystkim substancje, które pobudzając przysadkę zwiększają poziom LH i FSH. Kolejną grupą beneficjentów będą mężczyźni u których występują bezwzględne przeciwwskazania do włączenia terapii hormonalnej lub tacy u których poziom testosteronu jest tylko nieznacznie obniżony. Ponadto nie każdy mężczyzna jest dobrym kandydatem do terapii testosteronem: jeśli mężczyzna przyjmuje hormon i nie poddaje się okresowym badaniom, oszczędza na preparatach pozyskując je spoza apteki z niepewnych źródeł to często terapia ma skutek odwrotny – skutkuje pogorszeniem samopoczucia i szeregiem powikłań. Biorąc pod uwagę dostęp do badań hormonalnych w Polsce odradzam terapię testosteronem osobom, które chcą zaoszczędzić na terapii i nie poddają się okresowym badaniom.

Podsumowując, zanim zadecydujecie, który suplement będzie dla was najlepszy należy.

  1. Wykonać badania krwi- tutaj szczególnie ważny jest poziom testosteronu wolnego i całkowitego.
  2. Zastanowić się jakie są wasze oczekiwania odnośnie efektu, który chcielibyście osiągnąć.
  3. Zweryfikować aktualny stan wiedzy na temat dostępnych suplementów.
  4. Skonsultować się ze specjalistą, jeśli uważacie, że terapia hormonalna może być rozwiązaniem dla Was.
  5. Pamiętać, że to co działa na kolegę nie zawsze będzie idealne dla Was tak samo jak to, że to, co wykazuje badanie nie zawsze da podobny skutek w Waszym przypadku i na odwrót- niejednokrotnie suplementy bez rzetelnych badań wywierają istotne działanie na daną osobę.

 

 

Powiązane artykuły

1 Comments

  1. Richard

    Szkoda tylko ze z dostępnością środków aptecznych w PL jest tak słabo.
    Provironu juz nie ma wogule, a z innymi środkami łącznie z testosteronem plus na odblok jest mega marnie

Dodaj komentarz

Wymagane pola są zaznaczone *