{"id":22013,"date":"2019-06-16T13:04:55","date_gmt":"2019-06-16T11:04:55","guid":{"rendered":"https:\/\/www.muscle-zone.pl\/blog\/?p=22013"},"modified":"2019-06-16T13:04:55","modified_gmt":"2019-06-16T11:04:55","slug":"dlaczego-sportowcy-maja-cukrzyce","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.muscle-zone.pl\/blog\/dlaczego-sportowcy-maja-cukrzyce\/","title":{"rendered":"Dlaczego sportowcy maj\u0105 cukrzyc\u0119?"},"content":{"rendered":"

Niestety cukrzyca nie dotyczy wy\u0142\u0105cznie w\u0105skiego grona os\u00f3b, kt\u00f3re zwyczajnie nie dbaj\u0105 o swoje od\u017cywianie, ale mo\u017ce dotyka\u0107 tych, dla kt\u00f3rych zdrowie jest najwa\u017cniejsze, na przyk\u0142ad sportowc\u00f3w. Wszystkiemu winne s\u0105 struktury o trywialnie brzmi\u0105cej nazwie - kropelki lipidowe.<\/strong><\/p>\n

Rodzaje zaburze\u0144 zwi\u0105zanych z cukrzyc\u0105<\/strong><\/h4>\n

Cukrzyca jest chorob\u0105 metaboliczn\u0105, w kt\u00f3rej dochodzi do niewystarczaj\u0105cego wydzielania insuliny<\/strong> przez trzustk\u0119 (lub braku wydzielania), co w konsekwencji prowadzi do zaburze\u0144 metabolizmu glukozy, bia\u0142ek i lipid\u00f3w 18 <\/sup>\u00a0.<\/p>\n

Cukrzyca typu 1<\/strong> zwykle dotyczy dzieci i os\u00f3b m\u0142odych. Charakteryzuje si\u0119 brakiem wydzielania insuliny, poprzez zniszczenie kom\u00f3rek beta wysp trzustkowych<\/strong>, kt\u00f3re j\u0105 wydzielaj\u0105 21<\/sup>. Cukrzyca typu 2<\/strong> mo\u017ce by\u0107 nast\u0119pstwem nieleczonej insulinooporno\u015bci<\/strong>,<\/a> czyli zmniejszonej wra\u017cliwo\u015bci tkanek na wyrzut insuliny przez trzustk\u0119, a kolejno spadek wychwytu glukozy z krwi 22<\/sup>. Istnieje jeszcze cukrzyca ci\u0105\u017cowa<\/strong>, kt\u00f3ra stanowi niebezpieczne zjawisko dla rozwoju p\u0142odu. Diagnozuje si\u0119 j\u0105 wy\u0142\u0105cznie u kobiet, kt\u00f3re przed ci\u0105\u017c\u0105 nie chorowa\u0142y na cukrzyc\u0119 23<\/sup>.<\/p>\n

Nieleczona cukrzyca prowadzi m.in do uszkodzenia nerw\u00f3w obwodowych i narz\u0105d\u00f3w<\/strong><\/a> 19,20<\/sup>. Chocia\u017c na pocz\u0105tku warto\u015bci glukozy s\u0105 w normie, to po pewnym czasie nast\u0119puje wyczerpanie mo\u017cliwo\u015bci kompensacyjnych insuliny, przez pog\u0142\u0119biaj\u0105c\u0105 si\u0119 oboj\u0119tno\u015b\u0107 tkanek<\/strong> wobec jej st\u0119\u017cenia. W wyniku tego procesu kom\u00f3rki beta trzustki podlegaj\u0105 apoptozie<\/strong>, czyli obumarciu, a st\u0119\u017cenie glukozy we krwi ro\u015bnie<\/strong> 24 - 28<\/sup>.<\/p>\n

Ma\u0142e kuleczki nie takie niewinne<\/strong><\/h4>\n

Kropelki lipidowe<\/strong> to struktury, kt\u00f3re s\u0105 obecne u niemal wszystkich organizm\u00f3w \u017cywych, gdzie stanowi\u0105 m.in. zapasowe \u017ar\u00f3d\u0142o energii 1<\/sup>. Cz\u0119\u015b\u0107 tych kropelek tworzy tkank\u0119 t\u0142uszczow\u0105<\/strong><\/a> i odpowiada za kilkana\u015bcie przemian fizjologicznych<\/strong>2<\/sup>. Cz\u0142owiek posiada tkank\u0119 t\u0142uszczow\u0105 bia\u0142\u0105<\/strong>, kt\u00f3ra stanowi magazyn energetyczny i tkank\u0119 t\u0142uszczow\u0105 br\u0105zow\u0105<\/strong>, kt\u00f3ra jest \u017ar\u00f3d\u0142em ciep\u0142a4<\/sup>. Niedawno odkryto jeszcze tkank\u0119 t\u0142uszczow\u0105 be\u017cow\u0105.<\/p>\n

Dieta bogata w rafinowane (oczyszczone) produkty zbo\u017cowe doprowadza do zat\u0142uszczenia narz\u0105d\u00f3w i mi\u0119\u015bni<\/strong>3<\/sup>. Obecno\u015b\u0107 lipid\u00f3w w tych miejscach zaburza metabolizm i mo\u017ce by\u0107 niekorzystna dla gospodarza, powoduj\u0105c cukrzyc\u0119 typu 2, st\u0142uszczenie w\u0105troby i insulinooporno\u015b\u0107<\/strong> 5-9<\/sup>. T\u0142uszcz w mi\u0119\u015bniach szkieletowych wyst\u0119puje w formie triacylogliceryd\u00f3w, zwanych tak\u017ce lipidami wewn\u0105trzkom\u00f3rkowymi, kt\u00f3re mog\u0105 by\u0107 wykorzystywane po\u015brednio w produkcji energii <\/strong>(jako ATP) i ciep\u0142a<\/strong>. 10-14<\/sup><\/p>\n

Paradoks sportowca<\/strong><\/h4>\n

Homeostaza (r\u00f3wnowaga) lipidowa w organizmie jest regulowana poprzez odpowiedni poziom wch\u0142aniania<\/strong> wolnych kwas\u00f3w t\u0142uszczowych, dostarczanych do krwiobiegu, a hydroliz\u0105 <\/strong>b\u0105d\u017a syntez\u0105<\/strong> tych kwas\u00f3w w kom\u00f3rkach 29 <\/sup>.<\/p>\n

Ze wzgl\u0119du na fakt, \u017ce mi\u0119\u015bnie szkieletowe pobieraj\u0105 oko\u0142o 70% glukozy z krwi, obecna w niej du\u017ca ilo\u015b\u0107 wolnych kwas\u00f3w t\u0142uszczowych<\/strong> (a tak\u017ce innych zwi\u0105zk\u00f3w np. diacyloglicerolu) ma najistotniejszy wp\u0142yw na insulinooporno\u015b\u0107 mi\u0119\u015bni<\/strong>, cz\u0119sto niezale\u017cnie od wyst\u0119powania aktywno\u015bci fizycznej 30-36<\/sup>.<\/p>\n

Jednak zdarza si\u0119, \u017ce gromadzenie struktur lipidowych w mi\u0119\u015bniach szkieletowych mo\u017ce by\u0107 zale\u017cne od konkretnych rodzaj\u00f3w aktywno\u015bci fizycznej. Na przyk\u0142ad wykazano, \u017ce \u0107wiczenia wytrzyma\u0142o\u015bciowe<\/strong> wzmagaj\u0105 takie procesy 36<\/sup>.<\/p>\n

Opr\u00f3cz nieprawid\u0142owej diety, cz\u0119sta i intensywna aktywno\u015b\u0107 fizyczna<\/a> mo\u017ce indukowa\u0107 gromadzenie si\u0119 struktur lipidowych w ustroju, co powadzi do insulinooporno\u015bci i innych chor\u00f3b metabolicznych. To zjawisko nazywane jest paradoksem sportowca<\/strong> 11,12,15 -17, 39-43<\/sup>. Paradoks polega na tym, \u017ce aktywno\u015b\u0107 fizyczna ma w\u0142a\u015bciwo\u015bci prozdrowotne, np. wzmacnia uk\u0142ad immunologiczny, chroni przed chorobami serca, pomaga zachowa\u0107 prawid\u0142ow\u0105 mas\u0119 cia\u0142a 37,38<\/sup>.<\/p>\n

Gromadzenie si\u0119 wspomnianych struktur lipidowych w tkankach, zaburza r\u00f3wnowag\u0119 t\u0142uszczow\u0105, prowadz\u0105c do insulinooporno\u015bci i cukrzycy typu 2<\/strong>. Nadmierna ilo\u015b\u0107 kr\u0105\u017c\u0105cych lipid\u00f3w prowadzi do wzrostu ich magazynowania poprzez przyspieszenie ich hydrolizy\u00a0 na rzecz estryfikacji. Z tego powodu we krwi narasta ilo\u015b\u0107 wolnych kwas\u00f3w t\u0142uszczowych, co prowadzi do ich akumulacji w tkankach i pobudza lipidowe receptory kom\u00f3rkowe<\/strong>, pog\u0142\u0119biaj\u0105c oporno\u015b\u0107 insulinow\u0105 30<\/sup>.<\/p>\n

T\u0142uszcz w tkance mi\u0119\u015bniowej<\/strong><\/h4>\n

Kropelki lipidowe mog\u0105 zajmowa\u0107 w mi\u0119\u015bniach dwa obszary: w kom\u00f3rkach<\/strong> (pod b\u0142on\u0105), albo mi\u0119dzy miofibrylami<\/strong> (kurczliwe elementy w\u0142\u00f3kna mi\u0119\u015bniowego). U sportowc\u00f3w zdecydowanie wi\u0119ksza ilo\u015b\u0107 struktur lipidowych zajmuje drugie miejsce, gdzie stanowi \u0142atwodost\u0119pne \u017ar\u00f3d\u0142o energii<\/strong> dla pracuj\u0105cych mi\u0119\u015bni11, 12, 44<\/sup>. Mi\u0119\u015bnie korzystaj\u0105 wi\u0119c przede wszystkim z lipid\u00f3w, kt\u00f3re s\u0105 ukryte mi\u0119dzy miofibrylami44-46 <\/sup>.<\/p>\n

W\u0142\u00f3kna mi\u0119\u015bniowe mo\u017cna podzieli\u0107 na wolnokurczliwe (typu I) i szybkokurczliwe (typu II). U os\u00f3b aktywnych fizycznie lipidy zajmuj\u0105 miejsca przewa\u017cnie mi\u0119dzy w\u0142\u00f3knami mi\u0119\u015bni wolnokurczliwych<\/strong>,\u00a0 a u os\u00f3b z cukrzyc\u0105 typu 2<\/strong><\/a> znajduj\u0105 si\u0119 pod b\u0142on\u0105 kom\u00f3rkow\u0105 w\u0142\u00f3kien szybkokurczliwych<\/strong> 44-46<\/sup>. Zatem kropelki lipidowe u os\u00f3b z cukrzyc\u0105 preferuj\u0105 inne w\u0142\u00f3kna mi\u0119\u015bni i odmienne po\u0142o\u017cenie w strukturach mi\u0119\u015bniowych, ni\u017c u os\u00f3b trenuj\u0105cych.<\/p>\n

Pozostaje jeszcze kwestia mitochondri\u00f3w, czyli struktur kom\u00f3rkowych odpowiadaj\u0105cych m.in. za produkcj\u0119 energii. Mitochondria i kropelki lipidowe, na zasadzie wielu proces\u00f3w, mog\u0105 prowadzi\u0107 ze sob\u0105 biochemiczne interakcje<\/strong> i zmienia\u0107 spos\u00f3b wykorzystania energii, prowadz\u0105c tak\u017ce do zaniku wra\u017cliwo\u015bci <\/strong>na glukoz\u0119 40, 47-51<\/sup>.<\/p>\n

Podczas trening\u00f3w ro\u015bnie nie tylko liczba lipid\u00f3w w mi\u0119\u015bniach, ale r\u00f3wnie\u017c liczba\u00a0 mitochondri\u00f3w. Po zaprzestniu aktywno\u015bci fizycznej spada aktywno\u015b\u0107 i ilo\u015b\u0107 mitochondri\u00f3w. Tak samo b\u0119dzie w przypadku ca\u0142kowitego zaprzestania aktywno\u015bci fizycznej. Badania dowodz\u0105, \u017ce zaburzenia aktywno\u015bci tych organelli kom\u00f3rkowych (a wi\u0119c r\u00f3wnie\u017c dystrybucji lipid\u00f3w), s\u0105 powi\u0105zane z cukrzyc\u0105 i oty\u0142o\u015bci\u0105<\/strong> 52,53<\/sup>.<\/p>\n

Podsumowuj\u0105c<\/strong><\/h4>\n

Sportowcy<\/strong> i chorzy na cukrzyc\u0119 typu 2 maj\u0105 tak\u0105 sam\u0105 ilo\u015b\u0107 kuleczek lipidowych w mi\u0119\u015bniach szkieletowych. Osoby aktywne fizycznie maj\u0105 zwi\u0119kszon\u0105 ilo\u015b\u0107 i aktywno\u015b\u0107 mitochondri\u00f3w, a tak\u017ce gromadz\u0105 kuleczki lipidowe we w\u0142\u00f3knach<\/strong> mi\u0119\u015bni wolnokurczliwych.<\/p>\n

Lipidy w mi\u0119\u015bniach sportowc\u00f3w s\u0105 mniejsze i \u0142atwiej podlegaj\u0105 lipolizie, a aktywne mitochondria zapewniaj\u0105 odpowiednie ich wykorzystanie do proces\u00f3w energetycznych. Spos\u00f3b usytuowania i aktywno\u015bci kropelek lipidowych u sportowc\u00f3w jest indukowany aktywno\u015bci\u0105 fizyczn\u0105.<\/strong><\/p>\n

Osoby nie trenuj\u0105ce<\/strong> maj\u0105 obni\u017con\u0105 ilo\u015b\u0107 i aktywno\u015b\u0107 mitochondri\u00f3w<\/a>, a lipidy gromadz\u0105 si\u0119 u nich pod b\u0142on\u0105 kom\u00f3rkow\u0105 mi\u0119\u015bni szybkokurczliwych. Kropelki t\u0142uszczowe s\u0105 wi\u0119ksze i trudniej podlegaj\u0105 lipolizie, a niska aktywno\u015b\u0107 mitochondri\u00f3w prowadzi do niemo\u017cno\u015bci ich wykorzystania do proces\u00f3w energetycznych. Spos\u00f3b usytowania i aktywno\u015bci kropelek lipidowych u os\u00f3b nieaktywnych jest spowodowany diet\u0105<\/strong>.<\/p>\n

Brak aktywno\u015bci fizycznej jest zgudny dla metabolizmu cz\u0142owieka, przysparza wielu dolegliwo\u015bci i chor\u00f3b. Aktywno\u015b\u0107 fizyczna jest remedium na te nieprawid\u0142owo\u015bci. Nie powinna by\u0107 jednak zaniedbywana<\/strong>, ale kontynuowana w rozwa\u017cnej ilo\u015bci i intensywno\u015bci.<\/p>\n

Zaniedbanie aktywno\u015bci zawsze prowadzi do zaburze\u0144 metabolicznych, a dodatkowe nieprawid\u0142owe nawyki<\/strong> \u017cywieniowe jeszcze mocniej pog\u0142\u0119biaj\u0105 problem. Zdrowa dieta i aktywno\u015b\u0107 to najlepszy lek przeciwko cukrzycy, oty\u0142o\u015bci i innym zaburzeniom metabolicznym.<\/p>\n

 <\/p>\n