{"id":22923,"date":"2019-08-14T20:10:02","date_gmt":"2019-08-14T18:10:02","guid":{"rendered":"https:\/\/www.muscle-zone.pl\/blog\/?p=22923"},"modified":"2019-08-14T20:10:02","modified_gmt":"2019-08-14T18:10:02","slug":"zywieniowy-elementarz-sportowca-tluszcze-w-zywieniu-czlowieka-czesc-2","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.muscle-zone.pl\/blog\/zywieniowy-elementarz-sportowca-tluszcze-w-zywieniu-czlowieka-czesc-2\/","title":{"rendered":"\u017bywieniowy elementarz sportowca – T\u0142uszcze w \u017cywieniu cz\u0142owieka \u2013 cz\u0119\u015b\u0107 2"},"content":{"rendered":"
W poprzedniej cz\u0119\u015bci rozpocz\u0119li\u015bmy przygod\u0119 z \u017cywieniowym elementarzem i histori\u0105 dotycz\u0105c\u0105 t\u0142uszcz\u00f3w. Wiecie ju\u017c czym s\u0105 i jakie s\u0105 ich podzia\u0142y. Wiecie tak\u017ce, \u017ce t\u0142uszcz w po\u017cywieniu nie zawsze jest widoczny, a co za tym idzie \u2013 czasem \u0142atwo \u201enabi\u0107 kalorii\u201d podchodz\u0105c zdroworozs\u0105dkowo (tak nam si\u0119 wydaje). Odkrojenie widocznego t\u0142uszczu z kark\u00f3wki nie spowoduje, \u017ce b\u0119dzie ona mi\u0119sem chudym, podobnie si\u0119ganie po zdrowe produkty, jak orzechy czy awokado \u2013 niesie za sob\u0105 spo\u017cycie pewnej ilo\u015bci t\u0142uszczu (i kalorii z niego pochodz\u0105cych), w zwi\u0105zku z czym nie mo\u017cemy traktowa\u0107 ich zupe\u0142nie bezkrytycznie.<\/strong><\/p>\n Na dzi\u015b przygotowa\u0142em dla Was nieco informacji w temacie historii bada\u0144 nad t\u0142uszczami, a tak\u017ce ich roli i konsekwencji niedoboru w po\u017cywieniu.<\/p>\n Czy si\u0119 to komu podoba czy nie \u2013 bez t\u0142uszczu czeka\u0142aby nas \u015bmier\u0107. Tak, ni mniej ni wi\u0119cej jak unicestwienie. Ba, nawet nie \u015bmier\u0107 jednostki, a zanik gatunku! Czemu\u017c to? \u015apiesz\u0119 wyja\u015bni\u0107, jednak wpierw s\u0142\u00f3w kilka o og\u00f3lnym znaczeniu lipid\u00f3w dla organizmu.<\/p>\n Cz\u0142owiek cz\u0119\u015b\u0107 kwas\u00f3w t\u0142uszczowych potrafi wytworzy\u0107. T\u0142uszcze nasycone (NKT) i jednonienasycone (JNKT) nie s\u0105 dla nas problemem \u2013 \u201eogarniamy\u201d jak funkcjonowa\u0107 nawet bez wystarczaj\u0105cej ich dostawy z zewn\u0105trz (cho\u0107 poda\u017c JNKT jest jak najbardziej wskazana i po\u017c\u0105dana!). Proces ten (liponeogeneza) zachodzi g\u0142\u00f3wnie w w\u0105trobie, ale tak\u017ce tkanka t\u0142uszczowa i gruczo\u0142y mlekowe (u kobiet) maj\u0105 takow\u0105 zdolno\u015b\u0107. Problem zaczyna si\u0119 w przypadku ca\u0142kowitej eliminacji t\u0142uszczu z diety. Pierwsze z bada\u0144, prowadzone na szczurach, kt\u00f3re przebywa\u0142y na diecie bezt\u0142uszczowej wykaza\u0142y upo\u015bledzenie ich rozwoju, a kolejne jako pierwsze klasyfikowa\u0142y syndrom niedoboru t\u0142uszcz\u00f3w (badania te pochodz\u0105 z lat 20-tych XXw.), kt\u00f3ry to objawia\u0142 si\u0119:<\/p>\n Badania z roku 1930 \u201edopisa\u0142y\u201d do listy wzmo\u017cone pragnienie, zmniejszenie ilo\u015bci oddawanego moczu oraz zaburzenia p\u0142odno\u015bci (nie ma si\u0119 co dziwi\u0107, hormony p\u0142ciowe powstaj\u0105 z t\u0142uszczu,<\/a> ale o tym za moment).<\/p>\n Najwi\u0119cej \u201ekomplikacji\u201d wi\u0105\u017ce si\u0119 z t\u0142uszczami wielonienasyconymi - okre\u015bla si\u0119 je mianem niezb\u0119dnych nienasyconych kwas\u00f3w t\u0142uszczowych (NNKT). Spytacie dlaczego niezb\u0119dnymi? Nasz ustr\u00f3j jest na tyle niedoskona\u0142y, \u017ce w \u017caden spos\u00f3b nie potrafi tych zwi\u0105zk\u00f3w wytworzy\u0107 \u201ede novo\u201d, czyli od podstaw (podobnie sprawa ma si\u0119 z witaminami!), jak r\u00f3wnie\u017c przekszta\u0142ca\u0107 jakiegokolwiek ze zwi\u0105zk\u00f3w w NNKT. Jak wi\u0119kszo\u015b\u0107 odkry\u0107 nauki, tak i te wynik\u0142y z niecodziennych eksperyment\u00f3w maj\u0105cych pewien wyd\u017awi\u0119k na zdrowiu grupy badanej. Egzogenno\u015b\u0107 kwas\u00f3w t\u0142uszczowych wielonienasyconych odkryto w latach 50\/60tych ubieg\u0142ego wieku, a wiec bardzo p\u00f3\u017ano. Istotne doniesienia - z udzia\u0142em ludzi (przebywaj\u0105cych na diecie bezt\u0142uszczowej podczas \u017cywienia pozajelitowego ze wzgl\u0119du na brak mo\u017cliwo\u015bci wyprodukowania emulsji t\u0142uszczowej mo\u017cliwej do podania do\u017cylnego \u2013 ta powsta\u0142a w roku 1961) dokumentowa\u0142y syndrom niedoboru t\u0142uszcz\u00f3w u ludzi.<\/p>\n Tak, by\u0142 to jeden ze skrajnych skutk\u00f3w niedoboru t\u0142uszczu we wspomnianej wy\u017cej grupie szczur\u00f3w. Pr\u00f3cz odrzucenia ogona w r\u00f3\u017cnorakich badaniach z zastosowaniem diety bezt\u0142uszczowej obserwowano zaburzenia widzenia, czy wspomniane pogorszenie stanu pow\u0142ok sk\u00f3rnych, zaburzenia, a czasem ca\u0142kowite zahamowanie wzrostu, utrat\u0119 p\u0142odno\u015bci i wzmo\u017con\u0105 \u015bmiertelno\u015b\u0107. Po podaniu kwasu linolowego (g\u0142\u00f3wny przedstawiciel t\u0142uszcz\u00f3w z rodziny omega-6) objawy zacz\u0119\u0142y ust\u0119powa\u0107, co uznano za dow\u00f3d na egzogenno\u015b\u0107 (konieczno\u015b\u0107 dostarczenia z zewn\u0105trz) kwas\u00f3w omega-6.<\/p>\n Na dowody niezb\u0119dno\u015bci t\u0142uszcz\u00f3w omega-3<\/a> musieli\u015bmy poczeka\u0107 a\u017c do roku 1967, kiedy to karmienie populacji pstr\u0105g\u00f3w wy\u0142\u0105cznie olejem kukurydzianym (stosunek omega-3 : omega-6 w nim to ok. 1:49) doprowadzi\u0142o do drastycznego wzrostu \u015bmiertelno\u015bci populacji ryb. W roku 1982 ratuj\u0105c pacjentk\u0119 Shawne Strobel, cierpi\u0105c\u0105 na niedobory kwas\u00f3w omega-3 badacze uznali ich egzogenno\u015b\u0107 r\u00f3wnie\u017c wobec cz\u0142owieka*.<\/p>\n Poruszone powy\u017cej konsekwencje nie s\u0105 jednak jedynymi na kt\u00f3re nara\u017camy si\u0119 zbyt limituj\u0105c lub ca\u0142kowicie wykluczaj\u0105c ze swojej diety t\u0142uszcze \u2013 poni\u017csze par\u0119 akapit\u00f3w po\u015bwi\u0119cimy roli t\u0142uszczu (zar\u00f3wno pokarmowego jak i \u201etego w ciele\u201d) dla naszego zdrowia i \u017cycia.<\/strong><\/p>\n Tak, tak moi mili i nie ma si\u0119 tu co \u0142udzi\u0107 \u2013 ka\u017cdy z nas pewn\u0105 ilo\u015b\u0107 tkanki t\u0142uszczowej posiada (dzi\u0119ki Bogu, bo pozwala nam prze\u017cy\u0107!) i \u015brednio \u2013 teoretyzuj\u0105c \u017ce wykorzystali by\u015bmy ca\u0142o\u015b\u0107 \u2013 m\u00f3g\u0142by uzyska\u0107 z niej 70-150 tysi\u0119cy kcal! Bior\u0105c pod uwag\u0119, ze \u015brednio zapotrzebowanie dzienne mie\u015bci nam si\u0119 w oko\u0142o 2-3 tysi\u0105cach nie trudno wyobrazi\u0107 sobie jak bardzo musieliby\u015bmy si\u0119 postara\u0107 by spo\u017cytkowa\u0107 ca\u0142y zmagazynowany t\u0142uszczyk.<\/a><\/p>\n W trakcie jednostajnych, d\u0142ugotrwa\u0142ych wysi\u0142k\u00f3w w \u015brodowisku tlenowym (d\u0142ugotrwa\u0142e aeroby \u2013 wybiegania, jazda na rowerze, orbitrek etc) \u2013 przewy\u017cszaj\u0105cych 30-40 min to w\u0142a\u015bnie t\u0142uszcz jest g\u0142\u00f3wnym materia\u0142em energetycznym pozwalaj\u0105cym nam zachowa\u0107 tempo biegu, nie opa\u015b\u0107 z si\u0142 i nie wpa\u015b\u0107 w hipoglikemi\u0119 spowodowan\u0105 nadmiernym wykorzystaniem zwi\u0105zk\u00f3w w\u0119glowodanowych.<\/p>\n Cho\u0107 brzmi zabawnie to tak w\u0142a\u015bnie jest \u2013 pewna ilo\u015b\u0107 tkanki t\u0142uszczowej chroni nasze narz\u0105dy wewn\u0119trzne (g\u0142\u00f3wnie nerki) przed obiciami, szturchni\u0119ciami, ocieraniem, a w efekcie uszkodzeniami mechanicznymi \u2013 pe\u0142ni\u0105c rol\u0119 to\u017csam\u0105 do zderzak\u00f3w czy mo\u017ce raczej poduszek powietrznych w samochodzie. Je\u015bli jednak \u201eprzesadzicie\u201d z konsumpcj\u0105 energii \u2013 nadmiar t\u0142uszczu wisceralnego (czyli w\u0142a\u015bnie tego zmagazynowanego na narz\u0105dach wewn\u0119trznych) jest wysoce niebezpieczny.<\/p>\n Pr\u00f3cz om\u00f3wionych powy\u017cej dzia\u0142a\u0144 \u2013 lipidy wp\u0142ywaj\u0105 tak\u017ce na elastyczno\u015b\u0107 naszych b\u0142on kom\u00f3rkowych i ich przepuszczalno\u015b\u0107 wzgl\u0119dem r\u00f3\u017cnorakich substancji \u2013 z tego te\u017c wzgl\u0119du mog\u0105 modyfikowa\u0107 wch\u0142anialno\u015b\u0107 i aktywno\u015b\u0107 lek\u00f3w, w tym cytostatyk\u00f3w stosowanych w terapii onkologicznej! Ich poda\u017c i stosunek wp\u0142ywa tak\u017ce na ci\u015bnienie krwi<\/a> (wzrost lub spadek), agregacj\u0119 (zlepianie) p\u0142ytek krwi (dzia\u0142anie przeciw- lub prozakrzepowe), a nawet na prac\u0119 serca \u2013 wzmacniaj\u0105c jego si\u0142\u0119 skurczu i sprawno\u015b\u0107 lub wr\u0119cz odwrotnie \u2013 upo\u015bledzaj\u0105c i przyczyniaj\u0105c si\u0119 do ewentualnego st\u0142uszczenia!<\/p>\n Nie spos\u00f3b zapomnie\u0107 o nieco bardziej \u201eprzyziemnych\u201d z roli t\u0142uszcz\u00f3w. O czym\u015b co odczuje ka\u017cdy z nas w kr\u00f3tkim czasie, a mianowicie - t\u0142uszcze:<\/p>\n Na dzi\u015b to wszystko, nie wszystko jednak w temacie t\u0142uszcz\u00f3w! W kolejnej cz\u0119\u015bci przybli\u017c\u0119 Wam aktualne normy i zalecenia dotycz\u0105ce spo\u017cycia rozmaitych t\u0142uszcz\u00f3w, a tak\u017ce szepn\u0119 par\u0119 og\u00f3lnik\u00f3w na temat statyn i tego \u017ce cz\u0119sto b\u0142\u0119dnie do nich podchodzimy.<\/p>\nCz\u0142owiek i t\u0142uszcz \u2013 nieroz\u0142\u0105czna para!<\/strong><\/h4>\n
\n
Szczur gubi ogon? Czyli czym grozi niedob\u00f3r t\u0142uszczu<\/strong><\/h4>\n
*6-latka, po resekcji 3m jelita, karmiona pozajelitowo emulsj\u0105 z ogromn\u0105 przewag\u0105 kwasu linolowego (omega-6) \u2013 76% i niewielk\u0105 zawarto\u015bci\u0105 \u03b1-linolenowego (ALA, omega-3) \u2013 0,66%, rozwin\u0119\u0142a objawy neurologiczne (dr\u0119twienia, parestezje, os\u0142abienie, niemo\u017cliwo\u015b\u0107 chodzenia, b\u00f3le n\u00f3g, upo\u015bledzenie wzroku). W badaniach biochemicznych zaobserwowano znaczne niedobory pochodnych ALA. Po zwi\u0119kszeniu poda\u017cy ALA (do 6,9%) stan pacjentki poprawi\u0142 si\u0119, a poziom DHA wzr\u00f3s\u0142 z 1,54% do 4,35%. W zwi\u0105zku z powy\u017cszym autorzy zasugerowali, \u017ce zapotrzebowanie na ALA wynosi ok. 0,54% poda\u017cy energii.<\/h6>\n
T\u0141USZCZ JEST G\u0141\u00d3WNYM REZERWUAREM ENERGII DLA CZ\u0141OWIEKA!!!<\/strong><\/h4>\n
T\u0142uszczowy zderzak<\/strong><\/h4>\n
\n
*Wch\u0142anialno\u015b\u0107 witamin A, D, E i K uzale\u017cniona jest od dost\u0119pno\u015bci \u017c\u00f3\u0142ci, a ta \u2013 by powsta\u0142a \u2013 potrzebuje dostawy t\u0142uszczu.<\/h6>\n
\u017bywieniowy elementarz sportowca 1 - t\u0142uszcze<\/a>
\n\u017bywieniowy elementarz sportowca 2 - t\u0142uszcze<\/a>
\n\u017bywieniowy elementarz sportowca 3 - t\u0142uszcze<\/a><\/h5>\n\u017bywieniowy elementarz sportowca 1 - w\u0119glowodany<\/a>
\n\u017bywieniowy elementarz sportowca 2 - w\u0119glowodany<\/a>
\n\u017bywieniowy elementarz sportowca 3 - w\u0119glowodany<\/a>
\n\u017bywieniowy elementarz sportowca 4 - w\u0119glowodany<\/a><\/h5>\n