SELEN – OGROMNIE WAŻNY DLA PRACY TARCZYCY 

Selen został odkryty w 1817 r. przez szwedzkiego chemika Jonsa Berzeliusa. Jednak dopiero w 1950 roku naukowcy ze Stanów Zjednoczonych i Niemiec wykazali jego antyoksydacyjne właściwości. Największe stężenie tego składnika mineralnego występuje w warstwie korowej nerek, trzustce, przysadce mózgowej i wątrobie.

Najważniejszą funkcją, którą spełnia, jest tworzenie najsilniejszego antyoksydantu w naszym organizmie - enzymu peroksydazy glutationowej. Ta substancja odpowiada za ochronę naszego całego organizmu przed niszczącym wpływem wolnych rodników. Dzięki selenowi również nasze serce jest chronione przed zgubnym wpływem utleniaczy. Jest istotny dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego i tarczycy. Chroni przed rozwojem chorób z grupy autoimmunologii, które są plagą dzisiejszych czasów. Wykazano, że selen potrafi chronić przed rozwojem nowotworów, a nawet cofaniem się już postępujących chorób wywołanych ich niedoborami.

Źródłem selenu są przede wszystkim ryby i owoce morza takie jak łosoś, tuńczyk, makrela, krewetki, kraby. Zawartość selenu w roślinach jest różna i zależy od jego ilości w glebie. Z uwagi na postępujący rozwój rolnictwa zawartość selenu w naturalnych produktach żywnościowych jest bardzo niewielka, co może przyczyniać się do rozprzestrzeniania się chorób z uwagi na osłabienie odporności społeczeństwa.

Selen występuje najczęściej w formach organicznych: selenometioninie i selenocysteinie. Z tych dwóch to selenometionina jest formą o wiele lepiej przyswajalną. Najbogatszymi źródłami selenu są: orzechy brazylijskie, podroby, ryby, owoce morza, czerwone mięso, drób, jaja, grzyby shiitake.

• HEPATICA Organic Selenium 120 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• ALINESS Selen Selenian (IV) Sodu 100mcg 100 tab.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• SWANSON Selenium 100mcg 300 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!

Bogatym źródłem selenu są orzechy brazylijskie, jednak duże znaczenie ma również kraj ich pochodzenia! Te, które najczęściej możemy znaleźć w sklepach pochodzą z Peru, Boliwii mają nawet kilkunastokrotnie niższą zawartość selenu niż te z Kolumbii i Wenezueli. Warto zwracać uwagę, by orzechy pochodziły z północnych krajów Ameryki Południowej.
Jego niedobory w sposób wielopłaszczyznowy odbijają się na kondycji zdrowotnej organizmu z uwagi na jego wpływ na działanie układu immunologicznego, co wiąże się ze spadkiem odporności i zapadaniem na wiele innych chorób, które nie do końca utożsamiamy z niedoborami pokarmowymi. Niewielki deficyt nie daje żadnych charakterystycznych objawów.

Selen jest też niezwykle ważnym śladowym minerałem, który ma wpływ na:

• Optymalne działanie odpowiedzi układu immunologicznego,
• Poprawny metabolizm hormonów tarczycy, a co za tym idzie- metabolizm całego organizmu,
• Płodność,
• Rozwój mięśni,
• Ochrony antyoksydacyjnej czerwonych krwinek, limfocytów, serca, wątroby, nerek itd.

Warto pamiętać także, że niedobór selenu jest związany z nieprawidłowościami w obrębie plemników i zwiększonym ryzykiem wczesnej utraty ciąży. Wykazano, że selen zapobiega pęknięciom chromosomu, czyli głównej przyczynie wad wrodzonych i poronień.

Osoby aktywne fizycznie, sportowcy (np. kulturyści) potrzebują więcej selenu, ponieważ występuje u nich większe zużycie tlenu, a w konsekwencji masowe wytwarzanie rodników tlenowych. Powstają one w pracujących mięśniach z powodu intensywnego wysiłku fizycznego oraz stresu psychicznego. Wolne rodniki powstają w organizmie bez przerwy, ale ich liczba wzrasta dodatkowo ze względu na wysiłek fizyczny. Należy pamiętać, aby nie przyjmować dużych dawek antyoksydantów (witaminy C, E, selenu, resveratrolu) okołotreningowo z uwagi na ich negatywny wpływ na procesy adaptacji treningowej oraz anabolizm tkanki mięśniowej.

Suplementacja selenem jest niezwykle istotna w przypadku problemów z tarczycą (zarówno niedoczynność jak i nadczynność), problemów z płodnością, z chorobami autoimmunologicznymi, u osób z niektórymi chorobami kardiologicznymi, u zawodowych sportowców oraz u wszystkim osób z niedoborami. Zawsze przed rozpoczęciem suplementacji selenem warto oznaczyć ten parametr we krwi. W Polsce niestety nie jesteśmy w stanie sprawdzić jego zawartości w komórkach, co najlepiej odzwierciedla nasycenie naszego organizmu tym minerałem. Możemy sprawdzić jego stężenie we krwi, co daje nam pośrednie informacje. Należy pamiętać, że selen może być dla nas toksyczny w momencie przedawkowania. Nie jesteśmy w stanie spożyć zbyt dużo selenu wraz z pożywieniem, jednak musimy pamiętać o zawartości selenu w preparatach przemysłowych. Bezpieczna dawka u osób z niedoborami to 200mcg na dobę w formie L-selenometioniny przez okres około 2-4 miesięcy, a następnie podtrzymująca dawka w postaci 50mcg/dobę lub kilku orzechów brazylijskich (2 sztuki) z Kolumbii.

Na niedobory narażeni są wszyscy ci, którzy cierpią na przewlekłe choroby lub mają kłopoty z odpowiednim wchłanianiem składników odżywczych spowodowane wszelkimi chorobami, upośledzeniami czy dysfunkcjami układu trawiennego, a więc niestety spora część społeczeństwa.

Czasem zdarza się, że dana osoba nigdy nie przyjmowała selenu i jej dieta w niego nie obfitowała, a jego poziom we krwi jest znacznie przekroczony – wtedy prawdopodobnie mamy do czynienia z problemami wchłaniania selenu (z cynkiem może być podobnie). Możemy cierpieć na silne niedobory litu – wtedy może nam się przydać picie wody, która zawiera lit, przez kilka dni lub tygodni.

Średni poziom selenu w surowicy lub osoczu Polaków wynosi ok. 70 mg/l, podczas gdy według aktualnych wytycznych optimum dla mężczyzn wynosi 85–120 mg/l, a dla kobiet 75–85 mg/l. Dawka toksyczna to stężenia powyżej 130 mg/l.
Przy niedoborach poniżej 60 mg/l wskazana jest suplementacja 300 μg u kobiet i 400 μg u mężczyzn L-selenometioniny przez okres 3 miesięcy. Potem zalecana jest dawka podtrzymująca, czyli dobra dieta.
Przy niedoborach poniżej 70 mg/l wskazana jest suplementacja 200 μg u kobiet i 300 μg u mężczyzn L-selenometioniny przez okres 3 miesięcy, potem zalecana jest dawka podtrzymująca, czyli dobra dieta.
Przy niedoborach rzędu 70–80 mg/l wskazana jest suplementacja 100 μg u kobiet i 200 μg u mężczyzn L-selenometioniny przez okres 3 miesięcy, potem zalecana jest dawka podtrzymująca, czyli dobra dieta.
Badania wykazały, że dawka efektywna, która obniża poziom przeciwciał antyTPO, wynosi minimum 200 μg.

Orzech orzechowi nierówny!

Mimo że zazwyczaj polecana jest suplementacja przez spożywanie orzechów brazylijskich, należy pamiętać, że trudno powiedzieć, ile taki orzech ma selenu – są ich różne odmiany, różne czasy zbierania, przechowywania itd. – co utrudnia ocenę zawartości selenu w orzechu. Jeśli chcemy suplementować selen w postaci orzechów brazylijskich, jedzmy je co 3–4 dni w dawce 5–6 orzechów przez okres 4–5 miesięcy i wtedy powtórzmy badania.