Jak dobrze wszyscy wiemy, zmiany pogodowe przychodzące w okresie jesiennym i ciągnącym się przez zimę, nie są zbyt sprzyjające, zarówno dla naszego nastroju, jak i dla zdrowia. O grypy i przeziębienia nietrudno, a pogorszony stan zdrowotny nie ułatwia wykonywania napiętego grafiku zajęć i obowiązków, nie wspominając już o cięższych chorobach, gdzie dodatkowo ponosimy koszty związane z lekami.
Najlepszym jak zawsze rozwiązaniem jest profilaktyka. Odpowiednia suplementacja w tym okresie pomoże nam zabezpieczyć się przed chorobami, lub wspomoże w zduszeniu ewentualnych objawów chorobowych w zarodku. Możemy wyróżnić wiele efektywnych substancji podnoszących odporność, z czego postaramy się wyróżnić te, wykazujące nad wyraz skuteczne działanie.
Witamina C
Jeden z najpopularniejszych suplementów, jak również pierwszy polecany przy leczeniu rutynowych chorób. I są solidne podstawy, by włączyć witaminę C do suplementacji, zarówno profilaktycznej, jak i już podczas choroby. Dawki 1-2 g powodowały skrócenie okresu przeziębienia o 8-14%, zaobserwowano również zmniejszenie jego dotkliwości [1]. Efekt był jeszcze wyraźniejszy w przypadku narażenia na ekstremalny wysiłek, gdzie ryzyko przeziębienia spadało nawet o połowę! [2]
Słowo o „lewoskrętności”
Ostatni „boom” na witaminę C wprowadził wiele zamieszania w tym, jaka witamina C jest najlepsza. Najbardziej wybijającym się tutaj stwierdzeniem jest „lewoskrętna witamina C”. I tutaj pojawia się kilka zastrzeżeń.
Faktem jest, ze kwas askorbinowy jest aktywny biologicznie głownie w formie L. Jednak zaraz po tym fakcie, pojawia się wiele nieporozumień, które wypada wytłumaczyć.
Po pierwsze, panuje powszechne przekonanie ze skrót L postawiony przed nazwą kwasu wskazuje, że jest on lewoskrętny. Jest to nieprawda. L jest to przedrostek, który wskazuje na rodzaj formy kwasu askorbinowego (występują dwie formy – L i D, różniące się budową chemiczną, jednak mające ten sam skład - zjawisko izomerii).
Po drugie, kwas L-askorbinowy (forma, na której nam zależy), jest tak naprawdę prawoskrętny (w uproszczeniu „skrętność” wskazuje, w która stronę dany związek skręca wiązkę światła), a sama forma związku nie definiuje prawo, lub lewo skrętności.
Po trzecie, i możliwe, że najważniejsze – kwestie prawne. Jeśli kupujemy witaminę C, musi być to kwas L-askorbinowy, lub jego pochodna. Jest to regulacja prawna [3].
Astragalus (traganek)
Ziele stosowanie z powodzeniem w tradycyjnej medycynie chińskiej. Wyróżnia się wyjątkową, bardzo korzystną zawartością izoflawonoidów (związków zwiększających odpowiedź immunologiczną organizmu) [4]. Sam Astragalus również ma potwierdzone działanie immunostymulacyjne [5]. Badania wskazują, że związki znajdujące się w zielu traganka, zwiększają produkcję komórek odpornościowych, jednocześnie zapobiegając tworzeniu się stanów zapalnych [6], które mogłyby się pojawić przy naturalnie występującej reakcji organizmu tego typu.
Cynk
Jeden z kluczowych mikroskładników, wymagający uzupełnienia ze źródeł zewnętrznych. Głównie warunkuje odpowiednią ilość komórek odpowiedzialnych za odpowiedź odpornościową organizmu [7]. W przypadku najczęściej występujących przeziębień, cynk znacząco zmniejsza ich dotkliwość oraz czas trwania [8], a stosowany profilaktycznie, w suplementacji ciągłej przez rok, wykazywał nawet ponad 50% skuteczność w redukcji ryzyka infekcji ogólnych [9].
Allicyna
Ile razy słyszeliście o cudotwórczym w kwestiach profilaktyki zdrowotnej soku z cebuli, lub czosnku? Zastanawialiście się kiedyś, jaka magia stoi za tym fenomenem?
Za działanie powyższych specyfików odpowiada między innymi allicyna, substancja powstająca podczas cięcia, lub kruszenia cebuli albo czosnku, która jednak jest degradowana przy zabiegach kulinarnych.
Stosowanie stosunkowo dużej dawki allicyny podczas przeziębienia przynosi fenomenalne skutki. Podczas badań, w grupie badawczej wykazano aż 64% mniejszą częstotliwość występowania przeziębień, jak i o 70% skrócony czas samego przeziębienia, w przypadku jego wystąpienia [10]. Można więc z całkowitą pewnością stwierdzić, ze warto włączyć preparaty zawierające allicynę w suplementację przeciwprzeziębieniową.
NAC
N-acetylocysteina święci ostatnio triumfy we wspomaganiu regeneracji wątroby. Czy sprawdza się również w przypadku poprawy odporności? Badania wskazują, że jak najbardziej.
NAC jest prekursorem glutationu, który to jest jednym z najważniejszych antyoksydantów w organizmie, kluczowym w utrzymaniu układu odpornościowego w ryzach. Wspomaga też usuwanie śluzu z górnych dróg oddechowych (sprawia, że śluz wydobywający się w nadmiarze w czasie przeziębień, lub gryp staje się mniej lepki). Pozbycie się śluzu nie tylko poprawia komfort (istnieje ktoś, kto lubi mieć zapchany nos?), ale też umożliwia szybsze pozbycie się szkodliwych mikroorganizmów z organizmu, co zmniejsza natężenie infekcji [11].
Graviola
A dokładniej Flaszowiec miękkociernisty (Annona muricata), stosowany w tradycyjnej medycynie w rejonach Ameryki Południowej, oraz Afryki. Od stosunkowo niedawna zwraca się na niego uwagę w kontekście wsparcia odporności organizmu w stałej suplementacji.
W badaniach stwierdzono wpływ gravioli na poprawioną odpowiedź immunologiczną organizmu, głównie przez intensywne zwiększanie aktywacji komórek odporności swoistej (makrofagów), oraz intensyfikacje sygnalizacji w kontekście reakcji na bodziec [12].
Działa również jako antyoksydant, niwelując niekorzystną działalność wolnych rodników w organizmie. Wykazuje też właściwości przeciwzapalne, zmniejszając bóle, które mogą pojawić się w trakcie infekcji [13].
Orzech czarny
Orzech czarny (Juglans Nigra) jest kolejnym składnikiem często używanym w tradycyjnej medycynie, głownie przez wysoką zawartość składników bioaktywnych, takich jak flawonoidy, polifenole oraz chinony, wykazujących wielokierunkowe działanie prozdrowotne dla organizmu.
Badania wskazują na jego intensywne właściwości przeciwgrzybicze i właśnie w kontekście leczenia takich chorób, zaczęto go używać. Jest to szczególnie ważne w przypadku zachorowania na kandydozę.
Czarny orzech wykazuje duże wsparcie w chorobach związanych z układem trawiennym, nie tylko grzybiczych, ale i bakteryjnych. W przypadku wszelkich zatruć żołądkowych, skorzystanie z pomocy czarnego orzecha będzie zatem dobrym wyborem. [14]
Probiotyki
Bardzo często lekceważony produkt podczas suplementacji w celu poprawy odporności, co jest niestety bardzo dużym błędem. Podczas stosowania leków, albo tym bardziej antybiotyków, odpowiedni dobór probiotyków, potrafi ogromnie zwiększyć komfort (szczególnie w zakresie rewolucji żołądkowych) [15], jak i przyspieszyć rehabilitację, związaną z odnową korzystnej mikroflory jelitowej, która również częściowo ginie podczas antybiotykoterapii.
Oczywiście, poza samym wsparciem antybiotykoterapii, probiotyki same w sobie wspomagają odporność, głównie wpływając na zwiększenie aktywacji genów związanych z obroną antywirusową, oraz stymulowaniu odpowiedzi komórek odpornościowych organizmu [16].
Szczególnie wartym zainteresowania w kontekście poprawy zdrowotności będzie szczep L-137 rodzaju Lactobacillus plantarum (znajdujący się między innymi w produktach Swanson Immuno-LP20 lub Jarrow Immune PF). Jest to szczep szczególnie badany w tym zakresie, i według badań wykazuje bardzo obiecujące właściwości immunostymulacyjne, szczególnie w wypadku osób silnie narażonych na stres. Wybitnie wpływa na aktywność naturalnych komórek odpornościowych organizmu oraz ich zwiększoną ilość, a w kontekście chorób, efekt ten najwyraźniej odznaczał się przy leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych (czyli tych, z którymi borykamy się najczęściej) [17,18]
Najlepszy wybór?
Brak konkretnego. Każdy z powyższych produktów działa pozytywnie na układ odpornościowy w nieco inny sposób i nie można wyłonić tutaj jednego, konkretnego faworyta.
Jeśli mielibyśmy mimo wszystko wskazać konkretne wytyczne:
Witamina C – suplementacja ciągła. Nie ma praktycznie sytuacji, w której witamina C nie wspomoże odporności organizmu.
Astragalus – sprawdzi się w suplementacji najlepiej, gdy szukamy dodatkowej ulgi wobec bólów ze względu na stany zapalne podczas choroby.
Cynk – suplementacja ciągła, a w okresie chorobowym zwiększyć dawkę suplementacyjną. Wykazuje wybitne działanie profilaktyczne.
Allicyna – sprawdzi się zawsze przy odczuwaniu pierwszych symptomów infekcji. Będzie to tym lepszy wybór, dla ludzi starających się trzymać bliżej naturalnych substancji.
NAC – sprawdzi się ponownie przy pierwszych symptomach choroby, szczególnie przy infekcji górnych dróg oddechowych i nadmiernym katarze.
Graviola – sprawdzi się dla ludzi szukających nowych rozwiązań w kwestii wsparcia odporności, zarówno profilaktycznej, jak i interwencyjnej, szczególnie jeśli chcemy się trzymać rozwiązań jak najbardziej naturalnych
Orzech czarny – najlepiej sprawdzi się w infekcjach związanych z układem trawiennym; grypy żołądkowe lub kandydozy.
Probiotyki – suplementacja ciągła. Szczególnie zalecana przy genetycznych problemach z mikroflorą jelitową, lub przy antybiotykoterapii.
Podsumowując zdrowia nigdy za wiele, a opisane powyższej suplementy, na pewno pomogą w jego utrzymaniu, szczególnie w bardzo niekorzystnym okresie wahań pogodowych.
____________________________________________________________________________________________________________
Bibliografia:
1-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23440782
2-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17636648
4-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11578656/
3- Rozporządzenie (WE) nr 1925/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie dodawania do żywności witamin i składników mineralnych oraz niektórych innych substancji http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32006R1925
5-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17611061
6-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22693074
7-http://jn.nutrition.org/content/130/5/1399S.long
8-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21328251
9-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17344507
10-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3024156/
11-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22094553
12-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5209628/
13-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25133801
14-https://link.springer.com/article/10.1007/s00044-016-1550-x
15-https://www.webmd.com/digestive-disorders/news/20120508/probiotics-reduce-antibiotic-diarrhea#1
16-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4006993/
17-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17116721
18-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4153334/