Kalorie

Informacja

Kalorie to umowna nazwa jednostki wyrażającej wartość energetyczną pożywienia, zapotrzebowanie i wydatków energii przez organizm człowieka, którą w rzeczywistości jest 1 kilokaloria (1 kcal). 1 kilokaloria jest to ilość energii cieplnej koniecznej do podgrzania 1 g wody i 1 stopień Celsjusza. W układzie SI jednostką energii cieplnej  jest 1 dżul (1J), równy w przybliżeniu 4,185 kcal.

Wartość energetyczna jest określana po podstawie składu chemicznego danego produktu żywnościowego, przy pomocy tzw. fizjologicznych równoważników energetycznych.. Najczęściej stosowany jest równoważnik Atwatera wynoszący: dla białka 4 kcal/g, dla węglowodanów 4kcal/g i dla tłuszczu – 9kcal/g.

Wartość energetyczna wykonywana przy tzw. „bombie kalorycznej” stanowi równoważnik energetyczny fizyczny, wynoszący: 4,1 kcal na 1 g węglowodanów, 5,65 kcal na 1 g białka, 9,45 kcal na 1 g tłuszczu.

Wartość odżywcza, określa stopień przydatności produktu żywnościowego do realizacji funkcji życiowych człowieka, tym wyższa im wyższa jest jej biodostępność i mniejsza ilość jej spożywania dla uzyskania efektów.

Tłuszcz

Informacja

Tłuszcz jest niezbędnym składnikiem pokarmowym organizmów roślinnych i zwierzęcych. Ze względu na wartość odżywczą i skład dzielimy tłuszcze na : nasycone (jednonasycone- i wielonasycone- kwasy tłuszczowe) oraz nienasycone kwasy tłuszczowe (w tym: niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe – NNKT). Do grupy tłuszczowców należą: tłuszcze właściwe (triacyloglicerole, woski), tłuszcze złożone (glikolipidy, fosfolipidy), sterole i izoprenoidy. Nasycone kwasy tłuszczowe, to grupa kwasów tłuszczowych posiadających różnej długości łańcuch węglowy, w którym za wyjątkiem grupy karboksylowej, każdy z atomów węgla jest połączony pojedynczym wiązaniem. Mogą wpływać niekorzystnie na profil lipidowy, dlatego powinno się ich używać w ograniczonych ilościach. Tłuszcze stanowią skoncentrowane źródło energii, o różnym smaku, ułatwiających spożycie i przełykanie pokarmów. Pełnią funkcje budulcowe (wchodzą w skład błon komórkowych i współtworzą istotę białą mózgu). NNKT są prekursorami hormonów tkankowych i aktywnych biologicznie związków. Do nienasyconych kwasów tłuszczowych zaliczamy kwasy z grup Omega-3, Omega-6 i Omega-9 (ostatnia cyfra informuje, na którym licząc od końca łańcuchu występuje podwójne wiązanie W odpowiedzi łańcuchu węglowym.   Do NNKT należą: kwasy średniołańcuchowe Omega 3 [n-3] zaliczane do NNKT [niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych] oraz długołańcuchowe (kwas eikozapentaenowy [EPA] i kwas dokozaheksaenowy [DHA]), Omega-6 i Omega-9. Liczba  informuje, że ostatnie podwójne wiązanie w łańcuchu węglowym występuje przy trzecim od końca atomie węgla. Kwasy z grupy Omega 3 są istotnym składnikiem błon komórkowych, są prekursorami i aktywatorami biologicznymi eikozanoidów. Muszą być łączone ze spożyciem w odpowiednich proporcjach kwasów grupy Omega-6.

Dawkowanie: W zależności od zapotrzebowania i stosowane diety. Zasadniczo przyjmuje się, że tłuszcze powinny stanowić 20–30% wartości energetycznej (kaloryczności) codziennych posiłków.

Całkowita zawartość tłuszczu

Informacja

Tłuszcze całkowite – suma tłuszczów wprowadzony do organizmu w pożywieniu i w suplementach diety, zawierająca zarówno kwasy tłuszczowe nasycone jak i nienasycone, w tym niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Ogół tłuszczy dzięki produkcji energii pozwala na większy wydatek energetyczny podczas wysiłku, powoduje regenerację powysiłkową,. Jest częściowo magazynowany w organizmie. Przyjmuje się, że wartość energetyczna tłuszczu wynosi 9 kcal w 1g. Oprócz produkcji energii kwasy tłuszczowe stanowią element budulcowy błon komórkowych i istoty białej mózgu. NNKT są prekursorami hormonów tkankowych i aktywnych biologicznie związków. Szczególnie ważne jest utrzymywanie właściwej proporcji pomiędzy kwasami z grupy Omega 3 i Omega 6.

Tłuszcze trans

Informacja

Tłuszcze trans (trans fat ) są efektem procesu utwardzania płynnej frakcji tłuszczów roślinnych, poprzez wprowadzenie wiązań wodorowych nienasyconych kwasów tłuszczowych, tworząc izomery trans, powodujące zmianę właściwości odżywczych kwasów tłuszczowych, pozostając wyłącznie źródłem energii. Znajdują zastosowanie w margarynach twardych oraz wyrobach spożywczych (produktach cukierniczych wypiekanych). Zalecane jest całkowite wyeliminowanie (lub co najmniej ograniczenie) spożywania tłuszczy trans, ze względu na ich niekorzystny wpływ na organizm ludzki (m.in. podnoszą poziom cholesterolu całkowitego zakłócają proporcje pomiędzy jego frakcjami LDL i HDL, osłabiają odporność immunologiczną organizmu oraz wpływają negatywnie na gospodarkę insulinową, utrudniając transport pożywienia do komórek mięśniowych, odnotowani również ich wpływ na rozwój nowotworów. Bardzo rzadko stosowane w odżywkach sportowych o charakterze termogenicznym (np. batonach energetycznych).

Cholesterol

Informacja

Cholesterol jest pochodną cyklopentenoperhydrofenantrenu, wytwarzaną wewnątrz organizmu lub dostarczaną z pożywieniem pochodzenia zwierzęcego (m.in. mięso, owoce morza, podroby, tłuszcze, wędliny i żółtko jaja). Poszczególne frakcje cholesterolu mają różny wpływ na organizm ludzki. Jest wykorzystywany do produkcji związków o wysokiej aktywności biologicznej (kwasów żółciowych, hormonów steroidowych, witaminy D3), jest budulcem błony komórkowej. Pojęcia „zły cholesterol” (LDL – zawierający lipoproteiny o niskiej wartości) i „dobry cholesterol” (HDL – lipoproteidy o wysokiej gęstości) są terminami umownymi. Cholesterol jest tylko jeden. Jego frakcje przenoszone są przez białka, które przenoszą go na ścianki naczynia krwionośnego (LDL), lub do wątroby (HDL). Poziom poszczególnych frakcji cholesterolu określa tzw. profil lipidowy, który, prawidłowo regulowany przez pożywienie, nie powinien powodować zaburzeń w relacji LDL - HDL..

Witamina A

Informacja

Witamina A (retinol) występuje w pożywieniu pochodzenia zwierzęcego (ryby morskie, tran, węgorze, wątroby wieprzowe i wołowe, jaja, masło. W produktach roślinnych występuje jako prowitamina A (b-karoten) silny antyutleniacz. Produktami spożywczymi zawierającymi prowitaminę A są owoce w kolorach żółtym i czerwonym, m.in. morele, pomidory. Niezbędna z procesie budowy i przyswajania białek, wpływa na prawidłowy wzrost kości oraz pomaga w leczeniu chorób wzroku. Hamuje nadmiernego działanie hormonu tarczycy tyroksyny, która równolegle zapobiega nadmiarowi odkładania się witaminy A. Niezbędna w diecie sportowej w postaci produktów żywnościowych, jak suplementów diety i odżywek.

Niedobór witaminy A powoduje zahamowanie wzrostu, złuszczenia i suchość skóry, upośledzenie widzenia w ciemnościach (tzw. kurza ślepota).

Nadmiar witaminy A prowadzi do zwapnienia układu kostnego oraz niektórych tkanek miękkich, oraz zaburzeniami w funkcjonowaniu kłębuszków nerwowych

Dawkowanie: Określa się w tzw. „mysich jednostkach” i wynosi 5000 jm na dobę.

Witamina D

Informacja

Witamina D należy do witamin rozpuszczalnych w tłuszczu, występuje pod trzema postaciami: kalcyferolem (witamina D1), ergokalcyderolem (witamina D2) i cholekalcyferolem (witamina D3), tworzy się pod działaniem światła słonecznego przez co najmniej 15 minut dziennie. Przy braku nasłonecznienia powinna być podawana w pożywieniu, w postaci tranu (witaminy A + D3) i olejach rybnych. Odpowiada za wchłanianie wapnia i fosforu. Jest budulcem tkanki kostnej szczególnie koniecznym w okresie ciąży, dzieciństwa i dla sportowców. Jest składnikiem suplementów diety i odżywek wśród uprawiających sport wyczynowyNiedobór witaminy D u dzieci powoduje zahamowanie wzrostu, oraz krzywicę.

Niedobór witamy D u dorosłych jest przyczyną osteomalacji.

Nadmiar witaminy D powoduje bóle głowy, łysienie, mdłości, senność, zaburzenia wzroku, bóle kości długich, odkładanie się złogów wapnia.

Dawkowanie: 400 jm (jednostek mysich) w ciągu dnia.

Omega 3

Informacja

Omega 3 (n-3) grupa nienasyconych kwasów tłuszczowych: krótkołańcuchowych (kwas linolenowy, zaliczany do NNKT [niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych] oraz długołańcuchowych (kwas eikozapentaenowy [EPA] i kwas dokozaheksaenowy [DHA]). Liczba 3 informuje, że ostatnie podwójne wiązanie w łańcuchu węglowym występuje przy trzecim od końca atomie węgla. Kwasy z grupy Omega 3 są istotnym składnikiem błon komórkowych, są prekursorami i aktywatorami biologicznymi eikozanoidów. NNKT dość obficie dostarczany jest w pożywieniu i może być dostarczany z pokarmem. EPA i DHA (oleje z tłuszczów ryb morskich) są dostarczane poprzez żywność pochodzenia morskiego (ryby morskie i owoce morza). Powstają również w organizmie ludzkim w wyniku procesów denaturacji i elongacji kwasu alfa-linolenowego, jednak w ilości niewystarczającej dla pełnych potrzeb organizmu. Dlatego powinny być dostarczane z zewnątrz. Przy stosowaniu tzw. diety zachodniej bardziej wskazana jest suplementacja kwasów tłuszczowych z rodziny Omega 3 (niż Omega 6).

Suplementacja kwasów tłuszczowych z grupy Omega 3 zalecana jest osobom aktywnym fizycznie w celu uzupełnienia i zapobiegania niedoborom w organizmie, jak również w uwagi na ich wpływ w skład ciała i wydolność tlenową oraz regenerację tkanek. Ponadto reguluje pracę układu krwionośnego (w tym serca), nerwowego, oddechowego oraz narządów ruchu. Preparaty zawierające EPA i DHA stanowią uzupełnienie diety wysiłkowej, bez względu na stopień wysiłku i wytrenowania.

Suplementy kwasów tłuszczowych z grupy Omega 3, w zasadzie, produkowane są w postaci kapsułek w połączeniu z witaminą E, jako przeciwutleniaczem, dostępne w sprzedaży na: www.muscle-zone.pl

Dawkowanie suplementów zwyczajowo zalecane w sporcie: Zależnie od podaży z dietą i spożycia omega  6 wynosi 1 – 5g EPA i DHA/24h.

EPA (kwas eikozapentaenowy)

Informacja

Co to jest za składnik EPA (kwas eikozapentaenowy)?

EPA (kwas eikozapentaenowy) jest długołańcuchowym, wielonienasyconym kwasem tłuszczowym z rodziny omega 3. Długość łańcucha tego kwasu tłuszczowego wynosi 20 atomów węgla, a pierwsze z pięciu wiązań podwójnych znajduje się przy trzecim od końca atomie, co jest charakterystyczne dla kwasów omega 3. Najobficiej występuje w olejach rybich, gdzie znajdziemy go w towarzystwie kwasu dokozaheksaenowego (DHA).

EPA jest prekursorem do prostaglandyn i innych eikozanoidów, przez co przyczynia się do regulacji stanów zapalnych. Bierze udział w hamowaniu agregacji płytek. Przyczynia się także do obniżenia poziomu triglicerydów we krwi. EPA blokuje aktywność enzymu znajdującego się na błonach komórkowych zwanego fosfolipazą A2, który pod wpływem stresorów może uwalniać wielonienasycony kwas tłuszczowy (z grupy eikozanoidów) ze środka szkieletu glicerolowego. EPA może być także w pewnym stopniu konwertowany do 22-węglowego DHA. Oba te kwasy korzystnie wpływają na kondycję układu nerwowego oraz na zdrowie układu sercowo-naczyniowego.

Kwas eikozapentaenowy zawarty jest w suplementach diety zawierających omega 3, dostępnych w ofercie sklepu muscle-zone.pl

DHA (kwas dokozaheksaenowy)

Informacja

DHA (kwas dokozaheksaenowy) - kwas z rodziny kwasów omega-3, nienasycony kwas tłuszczowy z ostatnim podwójnym wiązaniem w łańcuchu znajduje się na trzecim od końca atomie węgla. Syntetyzowany w organizmie ludzkim z kwasu eikozapentaenowego, lub pobierany z pokarmami pochodzenia morskiego (ryby, szczególnie łososiowate). W medycynie wskazany jest w leczeniu depresji, choroby Alzheimera, ADHD. Odnotowano jego korzystny wpływ na gospodarkę insulinową oraz układy krwionośni i hormonalny. Stosowany w odpowiednich dawkach wpływa korzystnie na skład i estetykę ciała. W suplementacji wchodzi w skład preparatów zawierających olej rybi, stanowiących uzupełnienie braków nienasyconych kwasów tłuszczowych Omega 3, zalecanych ludziom o zróżnicowanej aktywności fizycznej.

Dawkowanie: 200–2000 mg na dobę.