ANEMIA  – ZMORA WŚRÓD HASHIMOTEK! 

Hashimoto bardzo często współwystępuje z anemią z niedoboru żelaza. Prawdopodobną przyczyną są zaburzenia wchłaniania żelaza przy niedoczynności tarczycy, co często powoduje podniesienie pH żołądka i problemy z trawieniem. Żelazo aby optymalnie się wchłonąć potrzebuje bardzo niskiego pH – kwaśnego. To dlatego poleca się łączyć żelazo z witaminą C w suplementacji.

Spis treści:

Krew i erytrocyty

Głównym zadaniem wyżej wymienionych erytrocytów, czyli czerwonych krwinek, jest przenoszenie tlenu z płuc do pozostałych komórek ciała. Dzieje się to głównie dzięki hemoglobinie tj. białku znajdującemu się właśnie w erytrocytach.

Wracając do tematu anemii to najczęstszą jej postacią jest niedokrwistość niedoborowa związana z deficytem żelaza. Jednak niezależnie od tego jakie podłoże ma anemia, to może okazać się bardzo niebezpieczna dla zdrowia, dlatego warto umieć sobie z nią skutecznie poradzić!

Na początek warto wiedzieć, że do tworzenia krwi potrzebnych jest wiele substancji pochodzących z pożywienia, a mianowicie:

• aminokwasy,
• węglowodany,
• tłuszcze,
• żelazo,
• witamina B12,
• witamina B6,
• witamina C,
• foliany, kwas foliowy,
• kobalt,
• miedź,
• cynk,
• mangan,
• witamina E,
• antyoksydanty.

UWAGA! Prawie każdy z powyższych związków w sytuacji niedoboru może wywołać niedokrwistość!

Żelazo ważne dla budowy krwi i hemoglobiny!

Żelazo, razem z witaminą B12 oraz folianami, jest składnikiem niezbędnym do produkcji naszej krwi. Nie dość, że buduje hemoglobinę, to jeszcze wchodzi w skład wielu enzymów potrzebnych do oddychania.

Aż ¾ żelaza w naszym organizmie jest związane we krwi z hemoglobiną. Pozostała jego część odłożona jest pod postacią ferrytyny w wątrobie, a ok. 5% znajduje się w mięśniach i pozostałych komórkach.

Nasze ciało nauczone jest bardzo oszczędnego korzystania z żelaza. Za każdym razem, gdy go użyje, stara się jeszcze je odzyskać. Przykładowo, kiedy hemoglobina wraz z czerwonymi krwinkami spełnią swoje funkcje i po ok. 3 miesiącach intensywnej, całodobowej pracy będą ulegały zniszczeniu i wymianie na nowe komórki, to żelazo zostanie z nich odzyskane (jest wiązane przez haptoglobinę). Podlega ono w naszym ciele ciągłemu recyklingowi.

Na niedobory żelaza bardziej niż mężczyźni narażone są kobiety ze względu na utratę krwi podczas miesiączki. Zapotrzebowanie na ten pierwiastek wzrasta też w trakcie ciąży i karmienia piersią.

• NOW FOODS Eve 180 tab.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• APOLLO'S HEGEMONY Diamond Multivitamin 120 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• SEEKING HEALTH Optimal Prenatal 546g
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!

Jak dobrze przyswoić żelazo?

By przyswoić żelazo z pożywienia, potrzebujemy mieć odpowiednio niskie pH w żołądku oraz – sprawne kosmki jelitowe. Musimy więc pamiętać o prawidłowym trawieniu!

W przyswajaniu żelaza pomagają m.in. witamina C oraz kwas solny w żołądku, dlatego warto spożywać produkty bogate w żelazo w towarzystwie produktów bogatych w witaminę C oraz ziół wspomagających wytwarzanie kwasu solnego w żołądku.

Jakie składniki diety utrudniają przyswajanie żelaza?

Żeby nie było tak łatwo, mamy też mnóstwo czynników utrudniających wchłanianie żelaza, do których należą m.in. fosforany i fityniany.

Znajdziemy je przede wszystkim w zbożach, pełnoziarnistych produktach, strączkach i orzechach. Dlatego kiedy chcemy poprawić wchłanianie żelaza, warto ograniczyć spożycie tych produktów, a przynajmniej nie łączyć ich z produktami bogatymi w żelazo.

Wchłanianie żelaza utrudniają też szczawiany, taniny i garbniki, które znajdziemy w kawie, mocnych naparach herbat oraz w winie. Dlatego kiedy chcemy wykorzystać jak najwięcej żelaza z jedzenia, wykluczmy popijanie do posiłków herbaty, kawy czy wina.

Które formy żelaza są najlepiej wchłanialne?

Najlepszą i najłatwiejszą do wykorzystania przez nasze ciało formą żelaza jest to pochodzące z produktów zwierzęcych. Najbogatszym źródłem będą podroby z wątróbką na czele, czerwone mięso i jaja.

W roślinach znajdziemy przede wszystkim żelazo niehemowe, które naszemu organizmowi jest bardzo trudno wchłonąć i wykorzystać. Warto jednak nie popadać w skrajności i – najlepiej – łączyć żelazo roślinne z produktami odzwierzęcymi, które wspierają jego wchłanianie.

Dobrymi źródłami żelaza w świecie roślin są głównie:

• pokrzywa (jako liście, wyciskany sok, napary, herbatki),
• natka pietruszki (można ją wykorzystać w koktajlach i zielonych sokach),
• liście szpinaku,
• porzeczki,
• buraki czerwone,
• quinoa,
• kasza gryczana niepalona,
• brukselka,
• brokuł,
• jarmuż.

Podejrzewasz anemię? Jakie badanie warto wykonać?

Za transport żelaza po organizmie i dostarczanie go do mitochondriów odpowiada głównie specjalnie do tego stworzone białko – transferryna.

Jej poziom można badać – kiedy brakuje w organizmie żelaza, to poziom transferryny powinien wzrosnąć, podobnie jak TIBC (całkowita zdolność do wiązania żelaza), ponieważ wątroba powinna uruchomić swoje magazyny żelaza  i oddać go trochę z ferrytyny. W dodatku mnóstwo cząsteczek transferryny tylko czyha, żeby odebrać żelazo np. od haptoglobiny, czy z jakiejś komórki.

Transferryna powinna natomiast być szybko na miejscu, żeby niezbędne dla zdrowia żelazo przetransportować do najbardziej potrzebujących komórek.

https://www.instagram.com/p/Bq-Dzr-lLVn/?fbclid=IwAR29JDwRrSYlhUdCkK0YspS_KtY-TuKQyNKDP5cwVa_XGKWwYvdqn1JE9ro

W niedoborach żelaza spada nam wysycenie transferryny żelazem, które w normalnych warunkach wynosi ok. 33%, co pokazuje, jak duża jest nasza podstawowa zdolność wiązania żelaza i jak cenny jest to dla nas składnik, skoro organizm tak dba o to, żeby związać każdą jego ilość, nawet najdrobniejszą.

Prawidłowo każdy z nas powinien mieć odłożone zapasy żelaza wystarczające na 4–6 lat! Zatem jeśli po wynikach widzimy niedobory żelaza, wiemy, że trwają one już bardzo długo.

Jakie są podstawowe przyczyny niedokrwistości?

Do podstawowych przyczyn niedokrwistości należą:

• duża utrata krwi spowodowana urazami, operacjami, zabiegami medycznymi, zranieniami;
• utrata krwi podczas miesiączki, przy intensywnych krwawieniach z nosa lub hemoroidów, wewnętrzna utrata krwi w związku ze stanami zapalnymi w przewodzie pokarmowym, np. choroba wrzodowa żołądka, zapalenie uchyłków esicy, polipy jelita grubego,
• wrodzona predyspozycja wynikająca z tzw. przetoki tętniczo-żylnej (tkanki mogą być niedokrwione, ponieważ krew omija mikrokrążenie, ale morfologia jest wtedy prawidłowa, uzyskujemy więc takie same objawy mimo prawidłowych wyników badań),
• zmniejszone wytwarzanie erytrocytów w szpiku kostnym – upośledzenie produkcji czerwonych krwinek albo wytwarzanie dysfunkcyjnych erytrocytów (np. talasemia),
• zaburzone podziały komórkowe w komórkach macierzystych, np. poprzez niedobory B12 i innych kofaktorów pilnujących prawidłowego wytwarzania czerwonych krwinek,
• zaburzone różnicowanie komórek macierzystych ze względu na upośledzenie pracy szpiku kostnego (anemia hipoplastyczna i aplastyczna, niedokrwistość wynikająca z zajęcia szpiku przez naciek nowotworowy),

  

• niedokrwistości syderoblastyczne – przez zablokowaną możliwość wykorzystania żelaza nie jest ono transportowane do blastów, lecz wyłapywane przez białka wychwytujące żelazo (hepcydynę); dzieje się tak np. w przewlekłych stanach zapalnych,
• zaburzone dojrzewanie komórek przez niedobory np. żelaza (zaburzenia rozwoju cytoplazmy komórek) czy witaminy B12 i kwasu foliowego (zaburzenia rozwoju jądra komórkowego) oraz w przebiegu chorób przewlekłych,
• nadmierne niszczenie erytrocytów: rozpad czerwonych krwinek ze względu na nadczynną śledzionę. Hipersplenizm, czyli zbyt wysoka aktywność śledziony w niszczeniu krwinek, rzadko wynika z pierwotnych zaburzeń funkcji śledziony. Najczęściej jest to wynik obecności nieprawidłowych krwinek (np. sferocytoza), krwinek opłaszczonych przeciwciałami (np. zespół hemolityczno-mocznicowy) lub nieprawidłowości budowy tylko jednego białka w erytrocycie (np. fawizm, talasemia). W tych przypadkach śledziona rozpoznaje krwinki jako dysfunkcyjne i je niszczy. Wina leży więc bardziej po stronie krwinek, śledziona robi swoje. Faktycznie nic nam się nie stanie, jeśli tlen będą transportować nie dwuwklęsłe krwinki, lecz sferocyty, ale śledziona tego nie wie, dlatego niszczy wszystko, co nie jest prawidłową, młodą, zdrową krwinką czerwoną),
• infekcje bakteryjne czy pasożytnicze,
• ataki autoimmunologiczne skierowane na czerwone krwinki (zespół hemolityczno-mocznicowy).

Jak  komponować dietę?

Skomponuj swoją dietę tak, by była obfitująca w substancje wzmagające produkcję krwinek. Dieta wspierająca krew powinna być więc zasobna w:

• witaminy z grupy B,
• naturalne foliany, żeby dostarczyć kwasu foliowego,
• żelazo,
• chlorofil,
• witaminę C,
• przeciwutleniacze,
• dobrej jakości białka bogate w aminokwasy egzogenne,
• właściwą kaloryczność (nie za dużo, nie za mało),
• dobrej jakości tłuszcze,
• właściwe węglowodany,
• magnez,
• minerały i pierwiastki śladowe.

Krew powinna być w świetnej kondycji, jeśli Twoja dieta będzie różnorodna i bogata w niżej wymienione produkty!

Najbardziej zasobne w witaminy z grupy B i łatwo przyswajalne żelazo są podroby na czele z wątróbką (jeśli jej nie lubisz, możesz przemycać ją np. w formie domowych pasztetów, gdzie jej smak ginie). Warto włączyć podroby do swojej diety, możesz wprowadzić różnorakie, np. żołądki, serca, ozorki – różnorodność, trafienie w swoje gusta kulinarne oraz dobry przepis to kluczowe elementy układanki. Łatwo je też przemycić pod postacią np. kaszanki czy białej kiełbasy dobrej jakości, a jeśli lubisz czarninę, to również będzie to świetna zupa wzmacniająca krew.

Zaraz za podrobami warte polecenia jest czerwone mięso, zwłaszcza wołowina i cielęcina, po nich wieprzowina i drób z czerwonym mięsem, np. kaczka.

Pamiętajmy też o jajkach, których żółtka zawierają całą skarbnicę cennych składników odżywczych.

Źródłami uzupełniającymi mogą być dobrej jakości zboża, pseudozboża, kasze, właściwie przygotowane rośliny strączkowe, superfoods, czy warzywa i owoce.

Jeśli mamy na myśli przeciwutleniacze, witaminę C, pierwiastki śladowe, właściwe węglowodany, chlorofil i naturalne foliany, to nic nie zastąpi warzyw i owoców. Tu warto postawić na surówki, sałatki obfitujące w sezonowe produkty, zupy kremy na bazie warzyw. Niezwykle cenne będą również wyciskane soki warzywno-owocowe, które w małej objętości dostarczą ogromnej liczby składników odżywczych.

Anemia a zapotrzebowanie na żelazo

UWAGA! Preparaty żelaza mogą być niebezpieczne, ponieważ mogą doprowadzić do przeładowania organizmu żelazem, które w takiej sytuacji może kumulować się w tkankach i być niebezpieczne dla zdrowia.

Zdecydowanie lepiej postawić na działanie u źródła, czyli na wsparcie jelit, żołądka oraz dietę obfitującą w żelazo!

Tak skomponowana dieta i podstawowa suplementacja powinny bardzo korzystnie działać na świetną kondycję Twojego szpiku kostnego i wytwarzanie zdrowych, prawidłowych krwinek.

Czasem jednak, gdy krew jest bardzo słaba, łykanie żelaza jest konieczne. W ciężkiej anemii zawsze konsultujemy się z lekarzem!

Warto jednak w międzyczasie szukać przyczyny tego stanu i go rozwiązać!

Autor: Paulina Ihnatowicz