Anemia jest jednym z bardziej powszechnych schorzeń, związanych z niedoborami witaminowymi. Często jest latami bagatelizowana, czego skutki mogą być opłakane. Dlatego niezwykle ważne jest, aby anemia została prawidłowo zdiagnozowana i wyleczona. Jak sobie z nią poradzić? Przeczytaj w artykule.
Dlaczego pojawia się anemia?
Najczęstszą przyczyną anemii są problemy pokarmowe. Wszystko dlatego, że wtedy jest upośledzone wchłanianie witamin i składników mineralnych. Dlatego przy anemii zawsze powinniśmy zwrócić uwagę na stan naszych jelit (w tym naszej mikroflory) i żołądka. Do anemii predysponują także wszelkiego rodzaju choroby układu pokarmowego, takie jak celiakia, choroba Leśniowskiego-Crohna, zapalenie żołądka.
Jakie są inne przyczyny anemii?
- Zbyt mała podaż żelaza w diecie (to częsty problem na dietach roślinnych),
- Duża utrata krwi (np. z powodu urazu, operacji, obfite miesiączki),
- Niedobory witaminy C (zwiększa wchłanianie żelaza),
- Zmniejszone wytwarzanie erytrocytów w szpiku kostnym lub produkcja nieprawidłowych erytrocytów,
- Picie kawy lub mocnej herbaty z posiłkiem bogatym w żelazo,
- Niedobory miedzi blokują proces uruchomienia zapasów żelaza z wątroby,
- Wyczerpujące treningi u sportowców, ciąża, karmienie piersią a także okresach szybkiego wzrostu młodych ludzi zwiększają zapotrzebowanie na żelazo.
Różne rodzaje anemii
Wyróżniamy różne rodzaje niedokrwistości, według jej przebiegu (odnosi się do coraz mniejszego stężenia hemoglobiny w morfologii):
- łagodna
- umiarkowana
- ciężka
- zagrażająca życiu
Oraz ze względu na przyczynę:
Anemia z niedoboru żelaza
To najczęściej spotykany rodzaj anemii. Główne objawy to łamliwe paznokcie, wypadające włosy, uczucie osłabienia, omdlenia, bladość skóry, przewlekłe zmęczenie, zaburzenia koncentracji, osłabiona odporność. W badaniach wychodzi wtedy obniżony poziom żelaza i ferrytyny.
Anemia megaloblastyczna
Tutaj przyczyną są niedobory witaminy B12 i/lub kwasu foliowego. Objawy tego rodzaju anemii to drętwienie lub mrowienie kończyn, zaburzenia równowagi, przebarwienia na skórze, powiększenie wątroby.
Anemia hemolityczna
Tutaj następuje zbyt szybki rozkład czerwonych krwinek. Często występuje przy chorobach nerek, wątroby oraz przy przewlekłych stanach zapalnych. Do objawów anemii hemolitycznej zaliczamy omdlenia, kołatania serca, nadpotliwość, powiększoną śledzionę i wątrobę. W anemii hemolitycznej najczęściej występuje niedobór żelaza oraz witamin B12, B9, B6 i cynku.
Anemia aplastyczna
W tym rodzaju mamy do czynienia z uszkodzeniem szpiku kostnego oraz ze zmniejszoną liczbą erytrocytów. Przyczyną uszkodzenia szpiku mogą być choroby autoimmunologiczne, chemio i radioterapia, niektóre antybiotyki, ekspozycja na toksyny oraz silne zakażenia wirusowe. Objawami anemii aplastycznej są duszności, osłabienie, duża skłonność do siniaków, zmniejszona zdolność regeneracji oraz samoistne krwawienia.
Anemia syderoblastyczna
Anemia syderoblastyczna jest spowodowana niedoborem witaminy B6 oraz żelaza. Nadmierne spożycie alkoholu znacząco pogarsza wchłanianie i metabolizm witaminy B6, dlatego często anemia syderoblastyczna występuje u alkoholików. W tym wypadku poziom żelaza i ferrytyny w badaniach wyjdzie podwyższony, ponieważ nieużywane żelazo kumuluje się w organizmie. Do objawów anemii syderoblastycznej zaliczamy nadmierną bladość, duszności, osłabienie. Często współwystępuje z żółtaczką, powiększoną śledzioną i kamicą żółciową.
Anemia złośliwa
Inaczej nazywana niedokrwistością Addisona-Biermera – jest spowodowana niedoborami witaminy B12. Jednak w odróżnieniu od anemii megaloblastycznej, tutaj choroba przybiera cechy autoimmunologii – organizm atakuje komórki okładzinowe żołądka, które są odpowiedzialne za produkcję kwasu solnego i czynnika IF, który wiąże się z witaminą B12 i transportuje ją do jelita cienkiego, gdzie jest ona wchłaniana. Gdy brakuje czynnika IF, zaburzone zostaje wchłanianie witaminy B12, nawet gdy jest jej odpowiednia ilość. W anemii złośliwej objawy są takie same jak w anemii megaloblastycznej.
Diagnostyka anemii
Bardzo ważna jest odpowiednia diagnostyka anemii, ponieważ istnieją różne jej rodzaje i wtedy, podczas leczenia trzeba wziąć pod uwagę również inne niedobory witaminowe. Aby mieć pełny obraz, warto wykonać następujące badania:
- morfologia z rozmazem,
- poziom witaminy B12, kwasu foliowego,
- żelazo, ferrytyna, TIBC, UIBC.
Co zrobić, gdy mamy anemię?
Najczęściej proponowanym rozwiązaniem jest po prostu suplementacja żelaza. Jednak nie zawsze jest to właściwe postępowanie, szczególnie, bez nadzoru lekarskiego. Do wchłaniania żelaza niezbędne są inne witaminy, takie jak B12, kwas foliowy czy B6. Jeżeli nie wykryjemy, że wraz z niedoborami żelaza mamy niedobory innych witamin, to syntetyczne żelazo w ogóle się nie wchłonie. Nie zostanie również wydalone z naszego ciała, tylko będzie się stale kumulować. Taki stan przyczynia się do dużego stresu oksydacyjnego dla naszego organizmu (a taki stan może wpływać na pojawienie się różnych chorób oraz nowotworów). Zbyt duża ilość żelaza objawia się dyskomfortem żołądka i zaparciami.
W takim wypadku najlepiej jest uzupełniać żelazo z pożywienia. Nasza dieta powinna obfitować w produkty z łatwoprzyswajalnym żelazem, tj. podroby, żółtko jaja, czerwone mięso. Roślinne źródła żelaza to m.in. pestki dyni, kakao, mak, fasola, sezam, siemię lniane, otręby owsiane, natka pietruszki, szpinak, jarmuż, buraki.
Do tego należy zadbać o odpowiednią podaż folianów, antyoksydantów i witaminy C - czyli jemy dużo warzyw i owoców. Dobrym pomysłem jest przyrządzanie koktajli warzywno-owocowych z pomocą wyciskarki wolnoobrotowej.
Warto także pić sok z pokrzywy (taki 100%, niepasteryzowany) - świetnie wpływa na poziom żelaza. Przy innych niedoborach warto rozważyć suplementację preparatem z wit. z gr B, cynkiem i witaminą C.
Gdy mamy do czynienia z anemią, w pierwszej kolejności należy przyjrzeć się kondycji naszego układu pokarmowego (po wyeliminowaniu takich przyczyn, jak ciąża, czy nadmierna utrata krwi na skutek urazu czy krwotoku). To właśnie tutaj następuje wchłanianie składników odżywczych i stąd najczęściej bierze się początek anemii.
Źródła:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27619554
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30327079
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1774131/
https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/anemia#Treatment
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3999603/
Related posts
Jod – jak uzupełnić jego niedobór
Było ciężko.
Ciekawostki
Cynk a odporność – jakie są zależności?
Cynk największą popularność zyskuje jesienią. Jest to w pełni uzasadnione, ponieważ cynk pełni krytyczną funkcję w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Jego…
Kurkumina a choroby nowotworowe – jakie są zależności?
Wizytówką kurkuminy jest jej działanie przeciwzapalne, które naukowcy bardzo szeroko opisują w publikacjach naukowych. Przewlekłe stany zapalne uznawane są za…
Magnez w sporcie – jakie są korzyści?
Im większa aktywność fizyczna, tym większe zapotrzebowanie na magnez. Jeśli chcesz zapewnić swojemu ciału optymalne warunki do uzyskiwania progresu sportowego,…
Koenzym Q10 a serce – jakie są zależności?
Serce nieustannie tłoczy krew, która zaopatruje wszystkie nasze tkanki w substancje odżywcze. Co będzie, gdy osłabi swoją pracę? Skutki są…
Maksymalna pompa mięśniowa
Właśnie rozpoczynasz przygodę z treningiem na siłowni, czy może jesteś doświadczonym zawodnikiem szukającym sposobów na optymalizację swojego treningu? Bez względu…
Posiłek potreningowy – najważniejszy w ciągu dnia?
W świecie fitness upowszechniło się takie przekonanie, które głosi, iż posiłek potreningowy jest najważniejszym posiłkiem jedzonym w ciągu całego dnia….
Strength & Conditioning – co to w ogóle jest?
Strength & Conditioning, czyli w wolnym tłumaczeniu siła i kondycjonowanie – co to w ogóle jest za dziedzina nauki i…
Długotrwały trening aerobowy a poziom testosteronu u mężczyzn
Jednym z fizjologicznych systemów organizmu, który jest niezwykle wrażliwy na stres związany z wykonywanymi systematycznie ćwiczeniami fizycznymi jest układ hormonalny….