Wartość energetyczna

Informacja

Wartość energetyczna jest określana po podstawie składu chemicznego danego produktu żywnościowego, przy pomocy tzw. fizjologicznych równoważników energetycznych., określających wartość energii metabolicznej zawartej w 1 g składnika. Najczęściej stosowany jest równoważnik Atwatera wynoszący: dla białka 4 kcal/g, dla węglowodanów 4kcal/g i dla tłuszczu 9kcal/g.

Węglowodany

Informacja

Węglowodany są podstawowym składnikiem odżywczym. Dzieli się je na: cukry proste (monosacharydy), dwucukry (disacharydy) i wielocukry (polisacharydy). Pod względem przyswajalności przez organizm ludzki dzieli się węglowodany na: przyswajalne tj. takie, które ulegają strawieniu w przewodzie pokarmowym przenosząc energię do tkanek i komórek (m.in. skrobia, fruktoza) i nieprzyswajalne, odporne na działanie enzymów trawiennych (np. błonnik). Wpływają na poziom glukozy we krwi (indeks glikemiczny) i gospodarkę insulinową (indeks insulinowy). Największe zapotrzebowanie na węglowodany następuje przed aktywnością fizyczną lub w jej trakcie, gdyż potęgują zdolności wysiłkowe, spożywane po wysiłku zapewniają regenerację organizmu. W diecie sportowej duże znaczenie ma tempo wchłaniania węglowodanów i reakcja na nie organizmu. Dostępne w postaci monopreparatów oraz wchodzą w skład preparatów energetycznych, odżywek, stacków kreatynowych, boosterów azotowych.

Dawkowanie: wg statystyk Instytutu Żywności i Żywienia, węglowodany powinny zawierać 50 % wartości energetycznej dobowego spożycia. W niektórych dietach stosuje się szczątkowo spożycie węglowodanów nie przekraczające 30g/24h.

Wapń

Informacja

Wapń (pierwiastek chem., symbol Ca, la 20, z grupy berylowców) jest podstawowym budulcem kości i zębów, w których zmagazynowane jest 99 % tego pierwiastka, w postaci rydroksapatytu. Przy budowie kości i zębów ważny jest udział fosforu w odpowiedniej proporcji. Jest pierwiastkiem zasadotwórczym i aktywatorem wielu enzymów (ATP-azy) niezbędnych do uwalniania energii ATP. Ma znaczący wpływ na krzepliwość krwi oraz reguluje ciśnienie tętnicze krwi i przewodnictwo nerwowo-mięśniowe. Dzięki zmniejszonej przepuszczalności błon komórkowych łagodzi objawy alergii pokarmowych. Wapń bierze czynny udział w metabolizmie żelaza, współdziała z witaminami A, C i D oraz z fosforem, magnezem. Naturalnym źródłem pozyskiwania wapnia są produkty zwierzęce (nabiał, sardynki, łosoś, szprotki jedzone z ościami) i roślinne (orzechy, soja, ziarno słonecznika). Wchłanianie dokonuje się w jelicie cienkim (rzadziej w okrężnicy), ma na nie wpływ poziom laktozy, nierozpuszczalnego błonnika, kwasów organicznych, zasadowość (niskie pH).  Najlepiej wchłaniane są  związki organiczne (mleczany, chylaty aminokwasowi itp.). Utrudnianie wchłaniania wapnia powodują: kwasy fitynowy i szczawiowy oraz nadmiar tłuszczów.  Badania naukowe potwierdziły, że połączenie wapania, magnezu, boru i witaminy D w dawce 3 mg/24h skutecznie zapobiega osteoporozie. Na rynku suplementów znajdują się zarówno monopreparaty (wzbogacone witaminą D­_­3) jak i wieloskładnikowe dostępne na www.muscle-zone.pl

Niedobór wapnia objawia się zaburzeniami w budowie kości (osteoporozie) oraz metabolizmu żelaza. Objawami są: krzywica, skurcze i drżenie mięśni, osteoporoza.

Nadmiar  wynika z przedawkowaniu suplementów wapniowych z dodatkiem witaminy D­_{3 ­} u dzieci oraz na przedawkowaniu wapnia przez dorosłych (hiperkalcemia). Objawami hiperkalcemii są: brak apetytu, wymioty i zaparcia.

Dawkowanie w różnych publikacjach podaje się sprzeczne dane: 800 – 1000 mg/24 h (100 – 500 mg/24h)

Magnez

Informacja

Magnez  (pierwiastek z grupy berylowców, la 12, symbol chem. Mg), jeden z najważniejszych dla zdrowia mikroelementów, bierze udział w procesie syntezy rozpadu związków wysokoenergetycznych oraz w procesach przemiany węglowodorów i tłuszczy. Wpływa na rozszerzenie naczyń krwionośnych i obniżenie ciśnienia krwi, przeciwdziała nadkrzepliwości. Niedobory wpływają na zaburzenia rytmu serca, złośliwe kurcze mięśni, bezsenność i stany lękowe. Jest składnikiem wielu suplementów diety oraz występuje w produktach spożywczych, takich jak: chleb pełnoziarnisty, rośliny strączkowe, kasza gryczana, ryż, ryby, mięso, a także czekolada, kakao i orzechy.

Dawkowanie 100 – 500 mg/dzień

Sód

Informacja

Sód jest ważnym składnikiem płynów wewnątrzkomórkowych i jest regulatorem gospodarki kwasowo-zasadowej. Wraz z potasem wpływa na prawidłowość wzrostu oraz zapewnia prawidłowe funkcjonowanie mięśni i nerwów. Źródłem pozyskiwania jest sól kuchenna (NaCl) oraz morszczyn pęcherzykowaty, mięczaki, bekon, wołowina, a z produktów roślinnych buraki i marchew. Osoby, utrzymujące dietę bezsolną powinny unikać m.in. ostrych sosów i wędzonych mięs i wędlin.

Niedobór sodu występuje bardzo rzadko, przy obfitym poceniu się po długim wysiłku (np. u maratończyków).

Nadmiar sodu powoduje wzrost ciśnienia tętniczego (szczególnie w przypadku osób w podeszłym wieku), obrzęki oraz  zwiększa pragnienie. Przekroczenie dawki dobowej wynoszącej 14g na dobę może powodować zatrucia.