Kalorie

Informacja

Kalorie to umowna nazwa jednostki wyrażającej wartość energetyczną pożywienia, zapotrzebowanie i wydatków energii przez organizm człowieka, którą w rzeczywistości jest 1 kilokaloria (1 kcal). 1 kilokaloria jest to ilość energii cieplnej koniecznej do podgrzania 1 g wody i 1 stopień Celsjusza. W układzie SI jednostką energii cieplnej  jest 1 dżul (1J), równy w przybliżeniu 4,185 kcal.

Wartość energetyczna jest określana po podstawie składu chemicznego danego produktu żywnościowego, przy pomocy tzw. fizjologicznych równoważników energetycznych.. Najczęściej stosowany jest równoważnik Atwatera wynoszący: dla białka 4 kcal/g, dla węglowodanów 4kcal/g i dla tłuszczu – 9kcal/g.

Wartość energetyczna wykonywana przy tzw. „bombie kalorycznej” stanowi równoważnik energetyczny fizyczny, wynoszący: 4,1 kcal na 1 g węglowodanów, 5,65 kcal na 1 g białka, 9,45 kcal na 1 g tłuszczu.

Wartość odżywcza, określa stopień przydatności produktu żywnościowego do realizacji funkcji życiowych człowieka, tym wyższa im wyższa jest jej biodostępność i mniejsza ilość jej spożywania dla uzyskania efektów.

Tłuszcz

Informacja

Tłuszcz jest niezbędnym składnikiem pokarmowym organizmów roślinnych i zwierzęcych. Ze względu na wartość odżywczą i skład dzielimy tłuszcze na : nasycone (jednonasycone- i wielonasycone- kwasy tłuszczowe) oraz nienasycone kwasy tłuszczowe (w tym: niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe – NNKT). Do grupy tłuszczowców należą: tłuszcze właściwe (triacyloglicerole, woski), tłuszcze złożone (glikolipidy, fosfolipidy), sterole i izoprenoidy. Nasycone kwasy tłuszczowe, to grupa kwasów tłuszczowych posiadających różnej długości łańcuch węglowy, w którym za wyjątkiem grupy karboksylowej, każdy z atomów węgla jest połączony pojedynczym wiązaniem. Mogą wpływać niekorzystnie na profil lipidowy, dlatego powinno się ich używać w ograniczonych ilościach. Tłuszcze stanowią skoncentrowane źródło energii, o różnym smaku, ułatwiających spożycie i przełykanie pokarmów. Pełnią funkcje budulcowe (wchodzą w skład błon komórkowych i współtworzą istotę białą mózgu). NNKT są prekursorami hormonów tkankowych i aktywnych biologicznie związków. Do nienasyconych kwasów tłuszczowych zaliczamy kwasy z grup Omega-3, Omega-6 i Omega-9 (ostatnia cyfra informuje, na którym licząc od końca łańcuchu występuje podwójne wiązanie W odpowiedzi łańcuchu węglowym.   Do NNKT należą: kwasy średniołańcuchowe Omega 3 [n-3] zaliczane do NNKT [niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych] oraz długołańcuchowe (kwas eikozapentaenowy [EPA] i kwas dokozaheksaenowy [DHA]), Omega-6 i Omega-9. Liczba  informuje, że ostatnie podwójne wiązanie w łańcuchu węglowym występuje przy trzecim od końca atomie węgla. Kwasy z grupy Omega 3 są istotnym składnikiem błon komórkowych, są prekursorami i aktywatorami biologicznymi eikozanoidów. Muszą być łączone ze spożyciem w odpowiednich proporcjach kwasów grupy Omega-6.

Dawkowanie: W zależności od zapotrzebowania i stosowane diety. Zasadniczo przyjmuje się, że tłuszcze powinny stanowić 20–30% wartości energetycznej (kaloryczności) codziennych posiłków.

Kwasy tłuszczowe nasycone

Informacja

Nasycone kwasy tłuszczowe to grupa kwasów tłuszczowych posiadających różnej długości łańcuch węglowy, w którym za wyjątkiem grupy karboksylowej, każdy z atomów węgla jest połączony pojedynczym wiązaniem. Nasycone kwasy tłuszczowe określane są potocznie złym tłuszczem, mogącym wpływać niekorzystnie na poziom cholesterolu, szczególnie poprzez działanie kwasów: laurynowego, mirystynowego i palmitynowego, w związku z czym ich spożycie powinno być ograniczane. Badania naukowe przeprowadzone w tej materii nie potwierdzają w całości panujących przekonań.

Cholesterol

Informacja

Cholesterol jest pochodną cyklopentenoperhydrofenantrenu, wytwarzaną wewnątrz organizmu lub dostarczaną z pożywieniem pochodzenia zwierzęcego (m.in. mięso, owoce morza, podroby, tłuszcze, wędliny i żółtko jaja). Poszczególne frakcje cholesterolu mają różny wpływ na organizm ludzki. Jest wykorzystywany do produkcji związków o wysokiej aktywności biologicznej (kwasów żółciowych, hormonów steroidowych, witaminy D3), jest budulcem błony komórkowej. Pojęcia „zły cholesterol” (LDL – zawierający lipoproteiny o niskiej wartości) i „dobry cholesterol” (HDL – lipoproteidy o wysokiej gęstości) są terminami umownymi. Cholesterol jest tylko jeden. Jego frakcje przenoszone są przez białka, które przenoszą go na ścianki naczynia krwionośnego (LDL), lub do wątroby (HDL). Poziom poszczególnych frakcji cholesterolu określa tzw. profil lipidowy, który, prawidłowo regulowany przez pożywienie, nie powinien powodować zaburzeń w relacji LDL - HDL..