Profilaktyka podczas stosowania anabolików 

Gdyby przeprowadzić anonimowe ankiety wśród licznie uczęszczanych siłowni, najprawdopodobniej ilość osób które kiedykolwiek miały styczność ze środkami anabolicznymi byłaby imponująca. Jak wszyscy wiemy, stosowanie anabolików wiąże się z licznymi konsekwencjami. Te są szczególnie intensywne, gdy nie zastosuje się odpowiedniego podejścia, co jest częstym zjawiskiem. Nie powinno to dziwić, gdyż stosowanie dopingu jest swego rodzaju tabu, co przekłada się na mocno ograniczoną dostępność do wiedzy. Nie da się pominąć też tego, że wiele osób nawet tej wiedzy nie szuka, a pragnie jedynie dobrych rezultatów. Postarajmy się jednak nakreślić na co zwracać uwagę i jakie kroki można podjąć, by uchronić się przed utratą zdrowia podczas kuracji sterydami.

Najlepsza profilaktyka

Na wstępie oczywiście warto wspomnieć, że najlepszą profilaktyką jest zaniechanie, jednak osoby silnie zdeterminowane do osiągnięcia dobrych wyników i tak sięgną po doping, a w takim przypadku warto chociaż wiedzieć na co zwracać uwagę, by zminimalizować szkody. Zajmiemy się tutaj kwestiami ogólnozdrowotnymi, pomijając kwestie monitorowania hormonów i odpowiednich manipulacji nimi, gdyż jest to temat godny osobnego opracowania.

Wątroba

Jest to organ, który odpowiada między innymi za metabolizm hormonów. Jeśli znacząco zwiększamy ilość hormonów przez podawanie ich z zewnątrz, zwiększa się także intensywność pracy wątroby. Szczególnie dotkliwe bywa to podczas stosowania środków oralnych zawierających w strukturze grupę metylową, wtedy wzrost prób wątrobowych może osiągnąć poziom, którego nie można lekceważyć. Na szczęście, wsparcie wątroby jest najczęstszym aspektem profilaktyki podczas kuracji i większość stosujących sterydy zwraca na to uwagę.

Ze środków wartych uwagi na pewno wymienić można TUDCA^[1][2] i NAC^[3][4] – oba środki bardzo efektywnie wspierają pracę wątroby w różnych, niekorzystnych kondycjach i pozwalają jej zachować dobre zdrowie nawet przy wzmożonym wysiłku.

Lipidogram

Androgeny mogą zaburzać stosunek frakcji lipoprotein HDL do LDL, a najbardziej wyraźne jest to w przypadku pochodnych DHT. Najgorszą sławą cieszy się stanozolol (popularny winstrol), który nawet w niewielkich dawkach powoduje przykre zmiany^[5][6]. Wzrost stężenia LDL z jednoczesnym spadkiem HDL powinien być alarmujący, ponieważ stwarza to realny wzrost ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego^[7][8].

Jednym z najefektywniejszych zabiegów, by poprawić stosunek lipoprotein jest krótkoterminowa suplementacja wysokimi dawkami niacyny. Jest to praktyka od dawna stosowana w medycynie, a skuteczność niacyny w tym aspekcie jest dobrze udokumentowana^[9]. A krótkoterminowa, ponieważ dłuższe stosowanie wysokich dawek tej witaminy niestety wiąże się z pogorszeniem wrażliwości insulinowej. Środkami do dłuższego stosowania natomiast są między innymi omega 3 (EPA i DHA) oraz ekstrakt z czosnku. Szczególnie kwasy omega 3 są warte uwagi ze względu na właściwości prozdrowotne i to nie tylko podczas cyklu. W wyniku stosowania omega 3 najbardziej wyraźne są spadki poziomu triglicerydów, ale można liczyć także na wzrost „dobrego cholesterolu” HDL^[10][11]. Z kolei w przypadku ekstraktu z czosnku wyraźnie widać poprawę w stosunku HDL do LDL, a wpływ na triglicerydy jest bardziej subtelny. Warto wybierać ekstrakt, który ma podaną standaryzację na zawartość allicyny, dla najlepszych efektów. Suplementacja 2 mg allicyny przez 6 tygodni skutkowała 12% spadkiem cholesterolu całkowitego, 17% spadkiem frakcji LDL i 16% wzrostem HDL^[12].

Układ krążenia

Tutaj mamy do obserwowania kilka parametrów. Jako pierwszy wymieńmy ciśnienie krwi. Te lubi wzrastać podczas stosowania SAA. Jaki jest tego powód? Między innymi nadmierna retencja wody, głównie od wzrostu estrogenów. Tak więc trzymanie estrogenów w odpowiednim zakresie powinno być w dużej mierze pomocne.

Ekstrakt czosnku jest jednym z pierwszych suplementów, które przychodzą na myśl, gdy mowa o obniżaniu ciśnienia. I słusznie, gdyż faktycznie czosnek jest w tym aspekcie pomocny^[18]. Skuteczne są także boostery tlenku azotu, szczególnie arginina i cytrulina^[19]. Wzrost tlenku azotu przekłada się na rozluźnianie mięśni gładkich, z których zbudowane są naczynia krwionośne, a to zwiększa światło tych naczyń i ułatwia przepływ krwi.

Poza ciśnieniem, ważne jest także monitorowanie wyników morfologii. Wysoki poziom testosteronu (a także innych środków, jak np. boldenon) nasila erytropoezę, a z czasem stężenie czerwonych krwinek i hematokryt mogą wzrastać. Niestety tutaj jest ograniczona pula narzędzi do rozwiązania tego problemu. Najczęstszym i najskuteczniejszym rozwiązaniem jest okresowa donacja krwi. Jest jednak jeszcze inna, mało znana metoda na poprawę - rozszerzenie jadłospisu o grejpfruty. Tak! Wystarczy pół grejpfruta dziennie, by poprawić wynik hematokrytu^[13]. Powodem tego jest zawarta w grejpfrutach naryngina. Warto wspomnieć jednak, że naryngina nie jest składnikiem bezwzględnie obniżającym, a raczej modulującym hematokryt. W badaniu stwierdzono, że osoby z wyjściowo wysokim hematokrytem zanotowały jego spore obniżenie, przy czym uczestnicy ze średnim poziomem efekt miały bardziej subtelny, a osoby z niskim hematokrytem uzyskały jego wzrost.

Odporność

Wysoki testosteron, zwłaszcza na początku, może nieco obniżyć efektywność pracy układu immunologicznego. Dość częstym zjawiskiem jest przeziębienie w pierwszych tygodniach od rozpoczęcia kuracji. Choroba oczywiście rozwojowi kondycji sportowej nie sprzyja, więc warto się przed nią chronić. Tutaj warta uwagi wydaje się być witamina C. Co prawda nie ma ona udokumentowanego działania poprawiającego odporność u przeciętnego człowieka, jednak u osób intensywnie trenujących (narażonych na stres fizyczny) pozwala złagodzić supresję odporności nawet o 50%^[14]. Tak więc sportowcy są grupą społeczną, która jak najbardziej może czerpać korzyści z witaminy C.

Innym suplementem jest wspomniany już wyżej czosnek. Ten suplement może dać poprawę odporności nie tylko sportowcom, ale także mniej aktywnym członkom społeczeństwa. Wysoko skoncentrowana allicyna z czosnku (180 mg) pozwala zredukować częstość zachorowań nawet o 70% oraz skrócić czas choroby, która już występuje^[15]. Warto rozważyć włączenie do suplementacji któryś z tych dwóch suplementów, przynajmniej na czas pierwszych tygodni kuracji SAA.

Jakość skóry

Trądzik i przetłuszczanie się skóry są zmorą użytkowników sterydów. Osoby szczególnie podatne mają objawy na tyle intensywne, że nierzadko zmuszane są do sięgnięcia po środki farmakologiczne. Jest jednak kilka sposobów, na zmniejszenie intensywności trądziku. Prym tutaj wiedzie suplementacja cynkiem w dość sporych dawkach, co jest najpowszechniej stosowaną profilaktyką. Jak wskazują badania, by osiągnąć efekt należy stosować dawki w zakresie 30-130 mg cynku pierwiastkowego^[16][17]. Efekty są widoczne, aczkolwiek nie jest to na pewno najwyższy poziom skuteczności. Poza oralną suplementacją cynkiem, warto zwrócić uwagę także na dostępne w aptekach maści cynkowe, do stosowania miejscowego.

Stosowany głównie dla ochrony wątroby NAC, ze względu na działanie przeciwutleniające, może także zmniejszać objawy trądziku i to w stopniu znacznym^[18]. Podobne efekty stwierdzano również w przypadku sylimaryny, która de facto także jest stosowana w celu ochrony wątroby. W tym miejscu ponownie trzeba wspomnieć o kontroli estrogenów, gdyż ich nadmiar również zdecydowanie będzie pogarszał jakość skóry.

Podsumowując

Podczas kuracji SAA mamy wiele aspektów zdrowia do kontrolowania, by zminimalizować ryzyko powikłań. Na szczęście, pakiet środków zapobiegawczych jest równie obszerny, co ilość parametrów do monitorowania. Co więcej, niektóre suplementy mają dość uniwersalny profil działania i wspierają jednocześnie kilka aspektów, jak dla przykładu czosnek, który wpływa na odporność, kontrolę lipidogramu i redukcję nadmiernego ciśnienia krwi. Przykładowy, prosty, acz uniwersalny zestaw dla profilaktyki w czasie cyklu uwzględniać może: NAC, ekstrakt czosnku, omega 3 oraz cynk.

Źródła