Forskolina jest to suplement pochodzenia naturalnego, uzyskiwany z rośliny o nazwie Plecthranthus barbatus lub Coleus forskohli. W Polsce znanej również jako pokrzywa indyjska. [1]
Forskolina używana jest od tysiącleci w tradycyjnej medycynie wschodu. Nasi przodkowie już wieki temu odkryli jej potężne właściwości prozdrowotne. Używali jej między innymi do leczenia bezsenności, w chorobach układu krążenia oraz infekcjach układu moczowego. [2]
Aktualnie jest wykorzystywana jako suplement diety oraz lek na niektóre schorzenia. Jest także obiektem badań wielu naukowców.
Poniżej lista kilku właściwości tej niezwykłej rośliny:
- Pomaga w przypadku niedoczynności tarczycy,
- Obniża ciśnienie krwi,
- Przeciwdziała insulinooproności,
- Zapobiega blokowaniu naczyń krwionośnych,
- Wspomaga utratę wagi,
- Rozluźnia mięśnie,
- Wpływa na uwalnianie (sekrecję) hormonów,
- Przywraca prawidłową funkcję komórek serca,
- Zmniejsza stan zapalny w organizmie,
- Zabija różne typy komórek nowotworowych,
- Pomaga w zaburzeniach nastroju.
W poniższym artykule postaramy się możliwie jak najdokładniej zapoznać was z plusami wynikającymi ze stosowania forskoliny, potencjalnymi efektami ubocznymi oraz wskazaniami odnośnie dawkowania.
Skąd pozyskuje się forskolinę?
Zgodnie z tym, co pisaliśmy chwilę wcześniej, forskolina jest substancją pochodzenia roślinnego.
Jest produkowana w komórkach korzeniowych Plecthranthus barbatus / Coleus forskohli.[3,4]
Forskolina jest pozyskiwana głównie z suszonych korzeni tychże roślin.[5]
Czasami podaje się ją także w formie herbaty lub naparu. [6,7,8]
Analogicznymi substancjami do forskoliny są: colforsin daropate, NKH477 oraz FSK88. [9,10,11]
Wszystkie te substancje mają wspólną zdolność do aktywacji cyklazy adenylanowanej, która wytwarza cykliczny monosforan adenozyny (cAMP) [12].
cAMP, jak powszechnie wiadomo, ma kluczowe znaczenie dla wszystkich komórek naszego organizmu.
Forskolina wpływa również na szereg procesów niezależnych od cAMP. [13,14,15]
cAMP – dlaczego jest tak ważny?
Cykliczny monofosforan adenozyny, znany również jako cAMP, to cząsteczka pochodząca z adenozyny - nukleotydu, która jest np. częścią DNA i RNA. [16,17]
Funkcje cAMP:
- Aktywuje kinazy białkowe, które działają stymulująco na poszczególne enzymy i białka,
- wpływa na zwiększenie przepuszczalności błony komórkowej,
- dzięki cAMP jony Na i K mają szansę przemieszczać się w komórce,
- jest kluczowym związkiem integrującym regulację rozpadu i syntezy glikogenu,
- stymuluje ruchliwość plemników,
- zwiększa glikogenezę wątrobową oraz jest także sygnałem głodu.
Są pewne dowody, że cząsteczki cAMP uczestniczą również w niektórych reakcjach immunologicznych. [18,19]
Jest to część niezwykle złożonych procesów, z których większość nie jest w pełni zbadana. Forskolina odgrywa ważną rolę i umożliwia nam głębsze poznanie i zrozumienie tych procesów. [20]
Biorąc pod uwagę wpływ forskoliny na cAMP można śmiało powiedzieć jak bardzo istotna jest to substancja i jak wielki potencjał w niej drzemie.
Korzyści zdrowotne płynące z suplementacji forskoliny
- Forskolina wspiera proces utraty wagi
Zarówno ekstrakt Coleus forskohli, jak i dodatek forskoliny pomagają zwalczać otyłość i lepiej kontrolować przyrost masy ciała. [22,23]
W badaniu klinicznym wykazano, że wyciąg z rośliny Coleus forskohli wraz z dietą niskokaloryczną może być bardzo pomocny w terapii problemów metabolicznych oraz w trakcie odchudzania.
Pacjenci, którzy stosowali dietę o niskiej zawartości kalorii i jednocześnie stosowali ekstrakt roślinny z pokrzywy indyjskiej osiągnęli docelowo niższą wagę niż grupa porównawcza. Ponadto, zanotowano u nich spadek insulinoopornosci.
U kobiet z nadwagą, wyciąg z C. forskohli nie powodował bezpośrednio utraty wagi, ale zapobiegał wzrostowi masy ciała i nie powodował działań ubocznych, które często występują podczas stosowania innych suplementów z tej kategorii.
Wykazano również, że preparat forskoliny podawany razem z rolipramem powoduje utratę tłuszczu i zapobiega przyrostowi masy ciała. [24]
To ostatnie badanie wykazało również, że efekty te były związane przede wszystkim ze ze znacznym wzrostem poziomu cAMP [25].
Wraz z izoprenaliną forskolina poprawia przepływ krwi i pomaga efektywnie walczyć z tkanką tłuszczową [26]. Jest to spowodowane tym, że odpowiedni poziom cAMP wpływa dodatnio na lipolizę [18].
cAMP wpływa również na magazynowanie tłuszczu [27].
Z drugiej strony, mechanizmy aktywowane przez cAMP prowadzą do zmniejszenia się poziomu leptyny - hormonu hamującego apetyt [28].
Ustalono również, że brak białka aktywnego cAMP, CREB, w mózgu może w sposób pośredni prowadzić do otyłości [29]
Można zatem stwierdzić, że dowody naukowe potwierdzają, że ekstrakt forskoliny pomaga zwalczać otyłość.
Suplementy te stosowane w grupie mężczyzn z otyłością i nadwagą nie tylko doprowadziły do obniżenia się poziomu tkanki tłuszczowej, ale wpłynęły także na zwiększenie poziomu testosteronu i poprawę struktury kości [23]
- Forskolina wpływa pozytywnie na układ immunologiczny
Istnieje przynajmniej kilka artykułów i badań naukowych wykazujących wpływ forskoliny na różne części układu odpornościowego. Ostatnio stwierdzono, że forskolina pomaga w rozwoju komórek odpornościowych [34].
Inne badania wykazują jednak zupełnie odmienne odkrycia - że forskolina blokuje rozwój komórek T oraz białka immunologicznego IL-2 [35]. Forskolina nie działa jednak bezpośrednio na blokowanie IL-35, ponieważ cAMP zwiększa poziom tego białka [36].
Wiadomo również, że cAMP może zmniejszyć stan zapalny poprzez zahamowanie białka RAGE, które zapoczątkowuje rozwój zapalenia [37]. Istnieje również raport pokazujący, że leki zwiększające stężenie cAMP, w tym forskolina, mogą blokować produkcję potencjalnie zapalnych białek GM-CSF [38].
Istnieją również dowody na to, że forskolina indukuje wytwarzanie komórek odpornościowych korzystnych w leczeniu przewlekłego stanu zapalnego [39].
Należy zauważyć, że chociaż komórki odpornościowe wytwarzają pewne użyteczne białka, ich aktywność jest częściowo blokowana przez forskolinę [40].
Podwójny efekt forskoliny można wyjaśnić faktem, że cAMP selektywnie hamuje rozwój komórek odpornościowych na rzecz pewnych typów, blokując inne typy komórek i reakcje [41].
- Forskolina może być pomocna w leczeniu cukrzycy
Forskolina może odgrywać ważną rolę w leczeniu powikłań związanych z cukrzycą. Jak wspomniano powyżej, forskolina poprawia odpowiedź komórek ciała na insulinę[22].
Sprawdza się również w tłumieniu stanu zapalnego. Stany zapalne często pogarszają kondycję zdrowotną osób chorych na cukrzycę. Badania na szczurach dowiodły również, że forskolina wpłynęła na obniżenie poziomu cukru we krwi u szczurów [30].
Chociaż nie ma danych, które bezpośrednio wykazują, że forskolina pomaga w stanach cukrzycowych, zaproponowano ją jako lek na leczenie jednego z poważniejszych powikłań cukrzycy - retinopatii cukrzycowej [31].
Retinopatię cukrzycową jest wywoływana przez wysoki poziom cukru, który uszkadza małe naczynia oka i powoduje wyciek krwi do oczu, co w sposób poważny uszkadza wzrok [32]. Forskolin blokuje dwa białka odpowiedzialne za transport glukozy - GLUT1 i GLUT4, co pomaga obniżyć poziom cukru we krwi [32, 33].
- Forskolina może być pomocna w kuracji HIV
Istnieje jeden raport z badań wskazujący, że ekstrakt P. barbatus blokuje aktywność białek pochodzących z wirusa HIV [42].
Niestety, nie ma więcej badań, które potwierdzają lub obalają tę tezę.
- Forskolina wpływa pozytywnie na jakość spermy i kondycję komórek jajowych
Forskolina może również wpływać pozytywnie na komórki rozrodcze zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet.
W przypadku kobiet, forskolina w skojarzeniu z cyklostamidem, poprawiła rozwój ludzkich komórek jajowych [43]. Nawet bez obecności innych leków forskolina zwiększa szybkość podziału komórek jajowych i czyni je bardziej podatnymi na zapłodnione. Tworzy również środowisko bardziej sprzyjające rozwojowi zarodka [44].
W trakcie badań laboratoryjnych na komórkach trzody chlewnej stwierdzono, że forskolina jest w stanie kontrolować rozwój oocytów świń i zwiększa produkcję progesteronu, białka ważnego dla rozwoju embrionu [45].
Forskolina może również odgrywać rolę w podnoszeniu męskiej płodności. Forskolin w małych dawkach może zwiększyć produkcję testosteronu, a także wytwarzać cAMP, ale w dużych dawkach może blokować te same procesy [46, 47].
- Forskolina rozluźnia mięśnie w naczyniach krwionośnych
Od lat 80-tych wiadomo, że forskolina pomaga mięśniom naczyń krwionośnych się rozluźnić, co przyczynia się do lepszego przepływu krwi [48, 49].
Ten sam efekt obserwowano dekadę później dla pochodnej forskoliny, NKH477 [50]. Wyciąg z pokrzywki indyjskiej obniża ciśnienie krwi u starszych pacjentów ze względu na zdolność forskoliny do relaksacji komórek mięśniowych w naczyniach krwionośnych [51].
- Forskolina może zapobiegać różnym typom powikłań chirurgicznych
Leki stosowane podczas zabiegu chirurgicznego mogą powodować problemy z sercem, oddechem i nerkami. Stosowanie przed operacją forskoliny może zapobiec takim powikłaniom, jak wykazano poniżej.
Jak stwierdzono wcześniej, NKH477 cofa niewydolność serca spowodowaną przez leki stosowane w chirurgii, takie jak pentobarbital, propranolol lub werapamil, a dzięki temu zapobiegając zatrzymaniu akcji serca [52]. Podanie forskoliny owcom przed operacją zapobiega blokowaniu naczyń krwionośnych i rozluźnia mięśnie naczyń, co poprawia krążenie [53].
Inna pochodna forskoliny, daropat kolforsyny, zapobiega powstawaniu powikłań poprzez poprawę przepływu krwi, jeśli jest zażyta przed zabiegiem na przeszczepy naczyń krwionośnych [64].
Również przeszczepy syntetycznych naczyń pokrytych forskoliną są lepiej akceptowane przez organizm pacjenta, ponieważ komórki odpornościowe do nich nie przylegają i nie są one odrzucane przez układ immunologiczny pacjenta [54].
Zarówno forskolina, jak i darioat kolforsyny poprawiają przepływ krwi w nerkach, co zapobiega powstawaniu powikłań powodowanych zarówno przez narkotyki, jak i leki stosowane przy niewydolności serca [55, 56]
- Forskolina pomaga oddychać
Forskolina rozluźnia mięśnie w płucach, pomagając oddychać. Wstrzyknięcie lub wdychanie pochodnej forskoliny NKH477 zapobiega zwężeniu płuc podczas operacji. Może ona być również stosowana przeciw astmie [57]. Obniża ciśnienie krwi podczas zabiegu, co może zapobiec krwawieniu [68].
Daropat kolforsyny, pochodna forskoliny, zapobiega skurczom płuc, co jest przydatne w przypadku ataków astmy [58]. Forskolina korzystnie wypada w porównaniu z dwoma lekami na astmę - chromoglikanem sodu i beklometazonem [59, 60].
Stwierdzono, że jest bardziej skuteczna niż chromoglikan sodu [60]. Jeśli chodzi o beklometazon nie stwierdzono istotnych różnic w działaniu [61].
Należy pamiętać, że samo cAMP może powodować ataki astmy [62].
- Forskolina jest stosowana do leczenia skóry
Forskolina i pokrzywa indyjska są często stosowane do leczenia skóry.
Na przykład udowodniono, że forskolina może powodować migrację komórek skóry do miejsca rany, co przyspiesza jej gojenie [63].
Niektóre rodzaje promieni ultrafioletowych emitowanych przez słońce są niebezpieczne i powodują uszkodzenie danych genetycznych w komórkach skóry [64]. Zastosowanie forskoliny do regeneracji komórek skóry naprawia takie uszkodzenie i zapobiega śmierci komórek skóry [64]
Kuracja forskoliną również sprawia, że skóra robi się grubsza i bardziej odporna na szkodliwe promieniowanie UV [65]. W laboratorium wykazano, że u zwierząt, które nie posiadają aktywnego genu melaniny, forskolina zwiększa wytwarzanie białka podobnego do melanin-eumelaniny, a tym samym zapewnia alternatywny mechanizm ochrony [66].
Forskolina może również zapobiegać starzeniu przez przeciwdziałanie uszkodzeniom genów i eliminowanie niszczących typów wolnych rodników [67]. Porównanie leczenia skóry forskoliną i ekstraktem z pokrzywki wykazało, że forskolina dostaje się szybciej do skóry, jeśli jest częścią ekstraktu roślinnego [68].
- Forskolina może być stosowana w leczeniu X-Adrenoleukodystrofii
x-ALD lub x-adrenoleukodystrofia jest chorobą spowodowaną wadliwą transformacją cząsteczek o długich łańcuchach kwasów tłuszczowych [69]. cAMP pomaga obniżyć poziom takich kwasów, a także blokuje szereg cytokin powodujących postęp choroby [69].
Uwaga! Forskolina może być niebezpieczna i wchodzić w niepożądane reakcje z innymi lekami.
Istnieje kilka filmów wideo i artykułów, które stwierdzają, że forskolina może mieć potencjalnie silne efekty uboczne [70,71,72].
Oto przegląd literatury dotyczącej tego tematu.
Forskohli w bardzo dużej dawce może uszkodzić wątrobę [73]. Wykazano na zwierzętach laboratoryjnych, że ekstrakt Coleus forskohli zwiększa liczbę białek w wątrobie, co może prowadzić do uszkodzenia tego narządu [74].
Należy zauważyć, że sama forskolina ma nieznaczny wpływ na pogorszenie stanu wątroby [75].
Wykazano, że ekstrakt C. forskohli jest najbardziej toksyczny w przypadkach, gdy zwierzęta były karmione produktami o wysokim poziomie skrobi (występuje w dużych ilościach w zbożu i ziemniakach) [76].
Preparat C. forskohli reaguje również źle z tolbutamidem, który obniża poziom cukru we krwi [77].
Ekstrakt roślinny zwiększa poziom białka o nazwie cytochromu P450 i zapobiega obniżaniu poziomu cukru we krwi w stosunku do tolbutamidu.
Ten sam cytochrom P450, zwiększony o ekstrakt C. forskohli, blokuje działanie warfaryny, leku zapobiegającego blokowaniu przepływu krwi.
Poza aktywacją potencjalnie szkodliwych białek w wątrobie, C.forskohli prowadzi również do zwiększenia wielkości wątroby i ilości tłuszczu, która jest w niej magazynowana.
Podsumowanie
Szeroki wachlarz właściwości forskoliny gwarantuje, że w najbliższym czasie zostaną odkryte nowe sposoby zastosowania forskoliny: powstałyby nowe, bezpieczniejsze i bardziej skuteczne substancje pochodne, a sukcesy laboratoryjne byłyby wykorzystywane w terapii realnej, zwłaszcza w przypadku raka. Ale te same powody dla badań i sukcesów forskoliny sprawiają, że suplement ten jest również niebezpieczny, gdy jest podejmowany w sposób nieodpowiedzialny.
__________________________________________________________________________________________________________________
